Chce odtworzyć dworzec kolejowy sprzed II wojny światowej
Marcin Wójcikiewicz jest pasjonatem modelarstwa kolejowego. Chcąc zrealizować swoje marzenia pragnie zbudować makietę starej jasielskiej stacji PKP z okresu międzywojennego. Udało mu się dotrzeć do kilku pocztówek, zdjęć i dokumentów, ale to wszystko za mało. Wciąż szuka osób, które mogą mieć stare fotografie, plany i szkice budynków kolejowych z tamtego okresu.
Już jako dziesięcioletni chłopiec zaczął się interesować kolejnictwem. Pierwsze modele taboru kolejowego otrzymał w prezencie. - To był mój pierwszy kontakt z profesjonalnymi modelami kolejowymi – mówi. Jego ojciec najpierw był pomocnikiem, a następnie maszynistą na parowozach lokomotywowni jasielskiej.
Pan Marcin pochodzi z Jasła, obecnie mieszka w Nowym Sączu. Jego rodzinny dom znajduje się w pobliżu obecnego dworca kolejowego. Pamięta czasy, kiedy z okien swojego mieszkania widział tętniącą życiem magistrale jasielskiej lokomotywowni a pociągi co chwilę wjeżdżały i wyjeżdżały ze stacji. Po skończeniu szkoły, ze względu na brak perspektyw był zmuszony szukać zatrudnienia w Nowym Sączu. Gdy znalazł pracę w 2009 r. powrócił do swojej pasji - modelarstwa kolejowego w skali H0 (1:87).
Jasło. Stacja kolejowa - pocztówka ze zbiorów Jerzego Rucińskiego
Wówczas wpadł na ciekawy pomysł odtworzenia wyglądu starego dworca kolejowego sprzed II wojny światowej. Najpierw myślał o obecnej stacji, ale gdy zaczął szukać informacji na ten temat w Internecie, natknął się na pocztówkę Jerzego Rucińskiego, z fotografią dworca z 1884 r., nieistniejącego już budynku powstałego w czasach zaboru monarchii austro-węgierskiej.
- Zależy mi na odwzorowaniu modelu dworca i pozostałych budynków kolejowych do 1939 r., ponieważ po wybuchu wojny i wkroczeniu wojsk niemieckich jego wygląd uległ zmianie. Na podstawie posiadanych zdjęć i relacji naocznego świadka ustaliłem, że oryginalne żeliwne barierki budynku dworca od strony torów zostały wycięte i zastąpione barierkami drewnianymi, a ocalały tylko z ogrodzenia oryginalne żeliwne filary podtrzymujące zadaszenie peronowe. Ma to związek z 1942 r., kiedy Niemcy wydali zarządzenie, że wszystkie dzwony i ogrodzenia metalowe mają zostać usunięte celem przetopienia. Ponadto po utraceniu niepodległości wszystkie budynki i tabor kolejowy został wyposażony w niemieckie oznaczenia, a orzeł- symbol państwa polskiego był zdejmowany nie tylko z byłych polskich budynków urzędowych ale i też z parowozów– wyjaśnia Marcin Wójcikiewicz. - Do tego, aby odtworzyć dawny wygląd jasielskiego dworca kolejowego i pozostałych budynków kolejowych stacji Jasło mogą pomóc oryginalne plany budynków oraz zdjęcia wykonane aparatem fotograficznym z okresu międzywojennego przez mieszkańców Jasła, jak i zdjęcia wykonane przez okupanta niemieckiego, który fotografował się na tle tych budynków. Posiadam kilka takich zdjęć, ale wciąż jest ich niewiele, aby wystarczyło do rekonstrukcji – dodaje.
Dworzec kolejowy, Jasło 1916 r. - ze zbiorów Jerzego Rucińskiego
Pomóżmy przetrwać historii
Pan Marcin jest na etapie poszukiwań zdjęć, planów, szkiców budynków kolejowych stacji Jasło z lat 1884 do 1945 r. Jeśli uda się zebrać dostateczny materiał, na makiecie znajdzie się dworzec PKP, parowozownia, obrotnica kolejowa, nastawnia dysponująca, nastawnia wykonawcza, budynek tzw. harmonii kolejowej, magazyn kolejowy, budynek ciśnień, budynek pomp, budki dróżnika( strażnice kolejowe) oraz inne budynki, które wchodziły w skład stacji Jasło.
Przedwojenny dworzec Jasło ze zbiorów Archiwum Państwowe w Rzeszowie oddział w Sanoku.
- Zwracam się z gorącą prośbą do wszystkich ludzi, którzy mogliby mi w jakikolwiek sposób pomóc. Chciałbym dotrzeć do osób mających materiały potrzebne mi do osiągnięcia celu, którym jest budowa modeli budynków kolejowych stacji Jasło. Są nimi dokumenty zgromadzone w naszych albumach lub archiwach rodzinnych. Zdarza się bowiem , że nasi dziadkowie i pradziadkowie pracujący na kolei, jak również inne osoby związane z koleją lubiły się fotografować na tle budynków kolejowych. Pozyskane materiały w postaci kopii oryginalnych zdjęć , map i szkiców pozwolą odtworzyć pełen wizerunek budynku dworca jak i pozostałych budynków kolejowych wchodzących w skład stacji Jasło z wszystkimi jego detalami – apeluje Marcin Wójcikiewicz.
Osoby, które mogą pomóc w realizacji tego przedsięwzięcia proszone są o kontakt drogą elektroniczną z redakcją Jaslo4u.pl pod adresem: [email protected] lub [email protected].
Ilona Dziedzic