Korzystając z portalu Jaslo4u.pl wyrażasz zgodę na użytkowanie mechanizmu plików cookie. Mechanizm ten ma na celu zapewnienie prawidłowego funkcjonowania portalu Jaslo4u.pl. Korzystając ze strony akceptujesz Politykę Prywatności portalu Jasło4u.pl
Jaslo4u.pl - Jasielski portal informacyjny
Jaslo4u.pl - Jasło dla Ciebie

Dziś w nocy mija 71. rocznica akcji „Gamrat”

50

Nocą z 4 na 5 grudnia 1943 roku grupa żołnierzy AK przeprowadziła udaną akcję zdobycia broni z niemieckiego magazynu pod Jasłem. Dzięki niej miejscowe środowisko akowców uzyskało uzbrojenie do dalszych działań w kolejnych latach II wojny światowej.

W czasie okupacji hitlerowskiej Niemcy utworzyli na terenie wytwórni prochu (powstałej w części w ramach COP – późniejszego „Gamratu”) bazę broni i amunicji. Gromadzili tam i naprawiali broń zdobytą na froncie wschodnim. Te magazyny zbrojeniowe i warsztaty naprawcze były strzeżone i chronione przez około dwustu żołnierzy Wehrmachtu, a w sąsiedztwie kwaterowało prawie trzy razy więcej „własowców”. Przy naprawie i konserwacji broni pracowali Polacy. Działała tam również grupa sabotażowo-dywersyjna AK, zorganizowana i dowodzona przez sierż. Tadeusza Szymańskiego „Borysa”.

Ten wyjątkowo odważny akowiec i konspirator pracował jako rusznikarz, a czasami pozostawał na noc i dozorował centralne ogrzewanie obiektów. Obok kotłowni z piecem c.o. był magazyn broni i amunicji. „Borys” zdając sobie sprawę z trudności z zaopatrzeniem w broń miejscowych struktur AK postanowił działać. Rozpoznał teren, przygotował szkic planu i był kluczową postacią późniejszej akcji – powiedział nam zajmujący się dziejami Jasła historyk Wiesław Hap.

Sierżant Szymański poinformował oficera dywersji jasielskiego Inspektoratu AK por. Antoniego Holika „Gazdę” o możliwości przeprowadzenia akcji zdobycia dużej ilości broni i amunicji. Po tej rozmowie Holik spotkał się z dowódcą jasielskiego Obwodu AK kpt. Józefem Modrzejewskim „Lisem” i zaproponował mu zorganizowanie akcji dozbrojeniowej. Jako jej przyszły dowódca por. Holik chciał to uczynić bez walki i strat w ludziach. Przygotował szczegółową „rozpiskę” działań, które chciał przeprowadzić późnym wieczorem w sobotę, gdy większość Niemców wyjeżdżało do kina w Jaśle. „Lis” przystał na jego plan i jako „gospodarz terenu” oświadczył, że także chce uczestniczyć w tym wypadzie. Dwaj najważniejsi w akcji – „Gazda” i „Borys” – ustalili, iż ten ostatni przetnie druty kolczaste w ogrodzeniu od strony Wisłoki oraz rozkręci zabezpieczenie drzwi do magazynu z bronią.

Do akcji, która miała miejsce nocą z 4 na 5 grudnia 1943 roku, zebrano ponad dwudziestoosobowy oddział akowców z placówek w Dębowcu, Kołaczycach, Warzycach i Świerchowej. Spotkali się oni wieczorem w lesie w okolicach Podzamcza. Tam „Gazda” rozdzielił zadania. Kilkaset metrów przed mostem na Wisłoce uczestnicy działań podzielili się na dwie grupy. Jedna została nad rzeką, druga – z „Gazdą”, „Lisem” i dowódcą dywersji Obwodu ppor. Antonim Zawadzkim „Teresą” w składzie – po otrzymaniu od „Borysa” sygnału latarką z terenu „Gamratu” przeprawiła się przez lodowatą wodę Wisłoki.

Po lewej por. Antoni Holik "Gazda"; po prawej sierż. Tadeusz Szymański "Borys"

Zmoczeni po pas akowcy dotarli do rozciętego ogrodzenia, gdzie czekał na nich „Borys”. Po przeczekaniu obchodu patrolu niemieckiego pięciu śmiałkom udało się przedostać do oświetlonego budynku, w którym przebywali pozostali Niemcy. Byli to uzbrojeni w pistolety „Gazda”, „Borys”, „Teresa”, ppor. Eugeniusz Tomaszewski „Korzeń” i Ludwik Ligara „Mały”. Na zewnątrz ubezpieczał ich z pistoletem maszynowym „Lis”. Za sobą miał sześciu ludzi bez broni, którzy wkrótce zaczęli przenosić wykradaną zdobycz od okienka magazynu do rzeki, a stamtąd pozostali transportowali ją na drugą stronę Wisłoki.

Zbliżała się północ. W pewnym momencie zaczęły nadjeżdżać samochody z wracającymi z kina Niemcami. Rozeszli się po terenie, wchodzili do mieszkań, kilku skierowało się w stronę lasu. Do kotłowni, w której cały czas była piątka akowców, zaczął dobijać się jeden z Niemców. Na szczęście odszedł, a wtedy ze środka wyszedł „Borys” i dał znak współtowarzyszom, że mogą kierować się w stronę rzeki. Sforsowali ją znów wpław umykając uwadze Niemców, wartujących na pobliskim moście.

Obciążeni kilkudziesięcioma kilogramami ładunku żołnierze posuwali się przed siebie przez ostępy leśne, idąc w padającym cały czas śniegu. Po długim i męczącym marszu dotarli do znajdującej się w rejonie Warzyc stodoły, w której klepisku zakopali większą część zdobytego uzbrojenia. Później podzielili się na grupki i z resztą broni udali się do swoich konspiracyjnych kwater.

Zdobyty podczas akcji „Gamrat” arsenał broni i amunicji służył później na terenie Obwodu i Inspektoratu do akcji dywersyjnych, ubezpieczania zrzutów i walk w ramach planu „Burza”.

Jakub Hap
[email protected]

Napisany dnia: 04.12.2014, 19:04

Komentarze Czytelników:

Dodaj komentarz Widok:
0
@ a
dnia 09.12.2014, 18:33 · Zgłoś
Super Akcja ! To była przygoda
Odpowiedz
1
@ xxx
dnia 09.12.2014, 09:04 · Zgłoś
Literatura na temat AK w naszym rejonie;Łukasz Grzywacz Świtalski,,z walk na Podkarpaciu''Józef Modrzejewski,,Akowcy na Podkarpaciu'' Zenon Adamczewski,,W Czermnej i Okolicy , Lech Dzikiewicz,,KapitanHolik Mówi''
Odpowiedz
1
@ z-pogranicza
dnia 08.12.2014, 19:44 · Zgłoś
O akcji na Gamrat, jak i o innych równie spektakularnych akcjach w jasielskim jak np. rozbicie jasielskiego więzienia możesz przeczytać na :
http://z-pogranicza.blogspot.com/2014/08/spektakularne-akcje-polskiego-podziemia.html
Odpowiedz
0
@ polaczku strzel se baranka
dnia 07.12.2014, 07:19 · Zgłoś
W dzisiejszych czasach czytam ze "polska" armia zakupila pociski ktore nie sa wstanie przebic pancerza ruskich czolgow. Kto tym rzadzi ? Napewno nie Polacy
Odpowiedz
1
@ HISTORIA
dnia 06.12.2014, 10:08 · Zgłoś
chwała bohaterom ale z punktu widzenia histori lepiej było nie przeszkadzac niemcom bo zobaczcie jak dzis żydostwo kradnie majatek narodowy.
Odpowiedz
1
@ xxx
dnia 06.12.2014, 07:37 · Zgłoś
przeczytaj więcej książek na ten temat,a uwierzysz.
Odpowiedz
8
@ hkopasta890
dnia 06.12.2014, 07:33 · Zgłoś
łza się w oku kręci tak walczyli, a dziś Gamrat w obcych rękach .Gamrat był bezcenny ,a sprzedany został za przysłowiową ,złotówke'
Odpowiedz
-1
@ randi
dnia 06.12.2014, 18:45 · Zgłoś
120 mln zł za 85% akcji + 30 mln zł inwestycji w 3 lata - ładna przysłowiowa złotówka
Odpowiedz
1
@ dragoness
dnia 09.12.2014, 07:21 · Zgłoś
No to teraz może jeszcze uświadomisz, za ile sprzedano wykładziny Francuzom? Czy nie za ponad 90 milionów? A to tylko jeden wydział.
Odpowiedz
4
@ Sven
dnia 05.12.2014, 22:33 · Zgłoś
Czytałem książkę napisaną przez tego Szymańskiego i powiem,że naciągane zdarzenia NIE wierzę w cudze zaangażowanie dla polskiego narodu chyba,że władza ma za zadanie obywatelom dokopać wówczas potrafi sfałszować oskarżenia

A co do gamaratu to pamiętam za komuny 3 zmiany non stop codziennie po 3 pełne kolejowe składy pchane w stronę Przysiek,próbne wybuchy każdego dnia podobno na wydziale zbrojeniowym można było zarobić krocie tymczasem katolickie rządy po 1989 roku pocięły wszystko na złom odebrali ludziom nie tylko godność lecz nawet szanse na nadzieje[...]
Odpowiedz
1
@ lulu
dnia 05.12.2014, 21:57 · Zgłoś
Czesc i chwala bohaterom!

dzis Gamrat powinien dostac kontrakt na robienie przezroczystych plastikowych urn wyborczych dla Polski a moze dla Unii- to by przynioslo troche pracy, niech jakis dobry gospodarz o takie sprawy sie stara, spokojnie z mysla o regionie ale dla dobra Ojczyzny naszej Polski.
Odpowiedz
5
@ ciekawy
dnia 05.12.2014, 19:38 · Zgłoś
kurcze...w naszej pipidowie tez byli Bohaterowie...jestem pozytywnie zaskoczony...
Odpowiedz
4
@ tommi
dnia 05.12.2014, 18:18 · Zgłoś
Szkoda, że do dziś nie oddaje się hołdu takim bohaterom, nazywając ulice Jasła ich imionami i obowiązkowo uczyć tych historii w szkołach.
Odpowiedz
4
@ szeptucha@
dnia 05.12.2014, 15:48 · Zgłoś
Dzisiaj przydala by sie taka akcja skierowana przeciw zlodziejom I zdrajca Narodu.Chyba nikt nie powie ,ze osoba okradajaca wlasne pansto I obywateli nie jest cynicznym zdrajca ,czlowiekiem bez honoru I skrupulow???Smieja sie nam w nos ze sa tacy cwani ,ze mogli przywlaszczyc sobie wszystko co nasi dziadkowie I rodzice wyprodukowali po wojnie dla dobra kraju nieraz pracaponad sily.Tacy ludzie nie zasluguja na miano czlowieka I obywatela,to sa ZLODZIEJE I ZDRAJCY I POWINNO SIE ICH PIETNOWAC!!Policja I wojsko powinni pamietac ,ze sluza narodowi ,a nie garstce zlodzieji.Rozwalaja kraj od srodka,redukuja miejsca pracy I zmuszaja rodziny do emigracji.Moze powinnismy byc takimi partyzantami ,ktorzy mowia NIE,STOP!!Potrzebni sa nowi kandydaci nakazdym szczeblu a nie rotacja tych samych nazwiskCi co tak nachalnie trzymaja sie koryta ,maja swoje zadania I beda je realizowac bez wzglednie I nie chodzi tu o dobro polakow.Potrzebujemy ludzi wyksztalconych rodowitych jaslan z dziada pradziada ,zeby wiedzic kto jest kto.
Odpowiedz
3
@ czesio
dnia 05.12.2014, 19:52 · Zgłoś
zacznij operować konkretnymi nazwiskami...nie muszą to byc złodzieje z ul.wiejskiej...zacznij od starostwa,powiatu,gminy...twoi znajomi,sąsiedzi ...a może nawet rodzina...
Odpowiedz
4
@ kol.
dnia 05.12.2014, 11:53 · Zgłoś
Dzisiaj Gamrat wyprzedali, rozkradli irozparcelowali...
Odpowiedz
0
@ randi
dnia 06.12.2014, 18:50 · Zgłoś
wsiądź w zerówkę, kup sobie bilet za 2 zł , przyjedź i zobacz a potem pisz te swoje [...]
Odpowiedz
0
@ dragoness
dnia 09.12.2014, 07:22 · Zgłoś
Czyżby członek czołobitnych związków zawodowych się odezwał?
Odpowiedz
4
@ ok
dnia 05.12.2014, 09:57 · Zgłoś
Dlaczego w tym ciekawym tekście nie ma nic na temat późniejszych reperkusji w stosunku do okolicznych mieszkańców, pracowników zakładu. Zawsze pięknie pisze się jak wyglądała akcja, jaki to był heroizm, bohaterstwo itp, a rzeczywistość była niestety okrutna. Cierpieli następnie zwykli obywatele i to po wielokroć bardziej i więcej niż ta akcja przyniosła pozytywnych działań. Tak było w całej Polsce. Różne akcje nagłaśniane przez media - jaki to sukces podziemia - w rzeczywistości był dramatem szeregu osób, rodzin bezimiennych. Przykre to ale niestety prawdziwe. Może pan historyk dokończy te historię i opisze późniejsze działania hitlerowców.
Odpowiedz
16
@ xyz
dnia 05.12.2014, 13:44 · Zgłoś
Brat Tadeusz ps. ,,Borys'' w towarzystwie prowadzącego tę akcję A. Holika ps. ,,Gazda’’, J. Modrzejewskiego ps. ,,Lis'', A. Zawadzkiego ps. ,,Teresa,, udali się na ,Winnicę'' (przysiółek Dobrucowa-Brzezówka) do domu inż. Ludwika Dankmayera ps. ,,Ludwiczek''. Od tej chwili brat Tadeusz do domu nie wrócił. W drugim dniu po akcji ,,Gamrat,, w godzinach przedpołudniowych zjawiło się w naszym domu jasielskie Gestapo. Aresztowano moją Mamę, Tatę aresztowano późnym wieczorem po powrocie z Kunowej, gdzie, jako organista w kościele w Sławęcinie roznosił opłatki na święta. Wigilia była bez Rodziców. Łamaliśmy się opłatkiem w płaczu w atmosferze bólu i tragedii rodzinnej. Rodziców początkowo przetrzymywano na Gestapo w ,,Bursie'', później w jasielskim więzieniu. Szczęście jednak Rodziców i nas nie opuściło. W dniu 12 maja 1944 r. Rodzice zwolnieni z więzienia powrócili do domu.
Odpowiedz
9
@ tak...............
dnia 05.12.2014, 14:24 · Zgłoś
Straszne to były czasy, dobrze że było tyle bohaterów, szkoda tylko, że co niektórzy to zmarnowali ...
Odpowiedz
4
@ Ostatni
dnia 05.12.2014, 08:50 · Zgłoś
Przydała by się powtórka akcji i wywiezienie w siną dal obecnego właściciela
Odpowiedz
15
@ czesio
dnia 05.12.2014, 06:39 · Zgłoś
...akcję Gamrat przeprowadzili zołnierze PO pod pseudonimami "bury" i "grad" Dzięki niej środowisko POowców uzyskało środki do dalszych działań w kolejnych latach panowania śitwy...
...tak powinien zaczynac się ten artkuł...
Odpowiedz
10
@ Lipa
dnia 05.12.2014, 08:35 · Zgłoś
Człowieku przeczytaj dokładnie swój tekst zanim go wyślesz. Po co pisać takie głupoty?
Pod artykułem o bohaterach wypisujesz jakieś brednie...
Odpowiedz
1
@ CHORE PAŃSTWO!!!
dnia 05.12.2014, 12:04 · Zgłoś
Oczywiście pamiętać, ale sama pamięć bez realnego spojrzenia na rzeczywistość jest "niczym": czy marzeniem wielu naszych bohaterów był obecny stan naszego kraju - pogłębiające się zadłużenie i postępujące wysiedlenie . Dzisiaj na tzw. roboty nie jedzie się z "przyłożoną lufą karabinu", ale "z własnej woli" [pod przymusem ekonomicznym] i czy nie jest to kolejna "wojna" tym razem przebiegająca humanitarnie - a skoro tak, to gdzie są dzisiejsi bohaterzy i jak działają: nie interesują się statystykami o stanie państwa ,pogodzili się z tym, bo skoro im jest dobrze i poco mają "walczyć", korzystają niejednokrotnie żerując, czy pasożytując na rodakach. Są i tacy którym pozostało tylko opisywanie - jak dobrą bajeczkę z dawnych czasów...
Odpowiedz
1
@ czesio
dnia 05.12.2014, 13:35 · Zgłoś
brednie???to są dzisiejsze fakty i szkoda tych zołnierzy i bohaterów którzy walczyli o to co teraz sitwa roztrwania i oddaje obcym państwom bez jednego strzału...
a że wziełaś ten komentarz "na serio"...no cuż...ironia
Odpowiedz
3
@ Konrad, uczeń szkoły średniej
dnia 07.12.2014, 14:16 · Zgłoś
W przyszłości, jeśli będziesz chciał wstawić komentarz dotyczący okresu wydarzeń historycznych, to moja rada, najpierw mocno walnij się w ten głupi łeb, niczym coś napiszesz
Odpowiedz
-1
@ czesio
dnia 07.12.2014, 18:22 · Zgłoś
Konradzie ...uczniu szkoły średniej,skup się na nauce,najlepiej języków obcych...
o mój głupi łeb się nie martw.Martw się raczej o to co cię w przyszłości czeka,a kolorowo się nie zanosi(chyba że rodzice lub rodzina ma duże udziały w rozkradaniu Polski)nawet jesli skończysz średnią,studia,obronisz się i skrobniesz "mgr" przed nazwiskiem...to jeśli nie będziesz w panującej sitwie,bez względu czy będą to złodzieje z pis-u czy po czy inni magicy...to opuścisz ten kraj i będziesz miał w[...] jego historie i bohaterów...będziesz chciał godnie żyć i utrzymać bliskich,więc weź się młody do nauki i nie peeerdol
Odpowiedz
-1
@ Lipa
dnia 08.12.2014, 13:13 · Zgłoś
Śmieszą mnie ludzie, którzy są tak monotematyczni jak Pan czesio...
Wypowiedź na każdy temat ogranicza się do polityki, sitwy i rozkradania.
To już innych tematów nie ma?
Odpowiedz
-1
@ czesio
dnia 08.12.2014, 16:39 · Zgłoś
no to błyśnij pani Lipo i zapodaj wesoły temat...a potem opowiedz coś wesołego ludziom zarabiajacym 1200 na reke,emerytom i rencistom wydającym 80% swoich rent na lekarstwa i ludziom młodym bez pracy i perspektyw...na pewno się wszyscy ubawią po pachy...hahaha...jakie to kooorwa zabawne...a ta Lipa to dopiero wesoła...taaa...
Odpowiedz
0
@ Lipa
dnia 08.12.2014, 19:14 · Zgłoś
I tym samym drogi Pan potwierdził tylko mogą teorię. Bezsensem jest powtarzanie tego typu teorii. Każdy dobrze wie jak jest. A ja nie jestem Pani tylko Pan :) pozdrawiam.
Odpowiedz
24
@ mike
dnia 04.12.2014, 22:30 · Zgłoś
niesamowicie odważni ci ludzie byli chylę czoło przed nimi czy dzisiaj by się tacy znaleźli
Odpowiedz
27
@ Dumny Jaślanin
dnia 04.12.2014, 21:32 · Zgłoś
Chwała bohaterom!
Pamiętajmy o tych ludziach, zwłaszcza tych którzy walczyli w obronie Jasła i naszego regionu.
Odpowiedz
-15
@ Sven
dnia 04.12.2014, 21:30 · Zgłoś
...NO,a Niemcy byli głupy i nic nie wiedzieli,ani tez nie mieli swoich informatorów...
Odpowiedz
16
@ :)
dnia 04.12.2014, 20:16 · Zgłoś
zajebisty text na pewno to z dyktafonu nagrana rozmowa z P. historykiem.
ps. zna ktoś jakieś publikacje na temat frontu w Jasle II WŚ akcji AK w tematyce tego wywiadu? zaciekawiłem się mega:)
Odpowiedz
4
@ Kazimierz
dnia 05.12.2014, 09:54 · Zgłoś
Przypominam sobie jak w latach młodzieńczych czytałem rękopis Sierżanta Jana Betleja - AK z Warzyc. W tym materiale opisano również w-w akcję oraz wiele innych na terenie powiatu jasielskiego.
Odpowiedz
0
@ losten
dnia 07.12.2014, 18:19 · Zgłoś
"Rozkaz: zdobyć więzienie" o Akcji Pensjonat przeprowadzonej w sierpniu 43
Odpowiedz
42
@ yorker
dnia 04.12.2014, 19:40 · Zgłoś
Świetny tekst! Więcej takich, a będziemy mogli pamiętac o tym co zapomniane w czasach gdy jeden na drugiego patrzy wilkiem
Odpowiedz
47
@ my
dnia 04.12.2014, 19:34 · Zgłoś
Panie Wiesławie bardzo dziękujemy za piękną opowieść o naszej historii, nie tożsamości narodowej bez historii
Odpowiedz
39
@ fgfgf
dnia 04.12.2014, 20:30 · Zgłoś
Świetnie, a czy w szkołach "nauczyciele)???) historii o tym powiedzą uczniom? Rozmawiałem z jedną taką, pytając się kiedy powstała szkoła w której "uczy" nie wiedziała.
Odpowiedz
-20
@ dragoness
dnia 04.12.2014, 20:31 · Zgłoś
Jednym słowem, należy się zatrudnić i zacząć nauczać jak należy
Odpowiedz
18
@ fgfgf
dnia 04.12.2014, 20:41 · Zgłoś
Nie, trzeba wiedzieć gdzie, co i kiedy.
Odpowiedz
-20
@ dragoness
dnia 04.12.2014, 21:05 · Zgłoś
Oczywiście anonimowo i z wygodnego fotelika przed monitorem.
Odpowiedz
17
@ fgfgf
dnia 05.12.2014, 05:07 · Zgłoś
Ręce opadają. To nauczycielka historii ma nie wiedzieć, od kiedy istnieje jej szkoła. To tak dużo. To po co, tam pracuje i uczy takiego przedmiotu.
Odpowiedz
27
@ Knur
dnia 04.12.2014, 19:28 · Zgłoś
Akcja Gamrat była niedawno. W radzie nadzorczej była żona polityka z wysoka i się udało ogarnąć sprawę za cenę mniejszą niż wartość materiału na magazynach. Takie interesy to już mało w której części świata no jeszcze jest Afryka. Ludzie też jak maczugi jeszcze sami chcieli prywatyzacji i liczyli na nie wiadomo co. Ludzi nie żałuję głupota musi boleć. Nie chciało się uczyć, nie słuchało się dobrych rad to macie teraz chlebek z cukrem i śmietaną i 3 cytryna w kubeczku a ci ci was sprzedali latają na Dominikanę:D
Odpowiedz
Dodaj komentarz
Piszesz jako:

Serwis Jaslo4u.pl nie ponosi odpowiedzialności za treść powyższych komentarzy. Redakcja zastrzega sobie prawo usuwania i redagowania komentarzy niezwiązanych z tematem, zawierających wulgaryzmy, reklamy i obrażających osoby trzecie. Użytkownik ponosi odpowiedzialność za treść komentarzy zgodnie z Polskim Prawem i normami obyczajowymi. Pełne zasady komentowania dostępne na stronie: Regulamin komentarzy

Panel Logowania

Wiesz coś ciekawego? Poinformuj nas o tym!
Wiesz coś, o czym my nie wiemy?
Chcesz podzielić się z nami informacjami?
Napisz do Redakcji lub wypełnij poniższy formularz.
Treść (wymagana):
Kontakt (opcjonalnie):
Kontakt z redakcją:

Mailowo: [email protected]
Telefonicznie: 508 772 657