Powstanie ogród leczniczy przy ŚDS w Nowym Żmigrodzie

„Nowy pokład energii tkwi w ogrodzie” – w ramach tego projektu współfinansowanego ze środków Ministerstwa Pracy i Polityki Społecznej dla uczestników ŚDS w Nowym Żmigrodzie odbyło się szkolenie wyjazdowe z zakresu Hortiterapii. Kolejnym etapem projektu będzie zaadoptowanie działki obok budynku ŚDS na ogród leczniczy.

Jak relacjonuje Kierownik Środowiskowego Domu Samopomocy w Nowym Żmigrodzie Małgorzata Łysik inicjatywa została podjęta m.in. na podstawie ogólnej wiedzy w zakresie hortiterapii.

- Ciężko jednoznacznie określić skąd wziął się sam pomysł. Poza wiedzą ogólną mamy możliwości terenu przy Środowiskowym Domu Samopomocy, który jest nieużytkowany. Doszliśmy więc do wniosku, że warto by było w jakiś sposób go zagospodarować. Kiedy zatem został ogłoszony przez Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej konkurs w ramach programu „Oparcie Społeczne dla Osób z Zaburzeniami” postanowiliśmy do niego przystąpić – mówi Małgorzata Łysik, kierownik Środowiskowego Domu Samopomocy w Nowym Żmigrodzie.

Co to jest hortiterapia?

Hortiterapia to po prostu leczenie ogrodem, poprzez wykorzystanie naturalnych jego walorów w celu poprawy zarówno psychicznego jak i fizycznego stanu zdrowia człowieka. Sam Hipokrates mówił, że przyroda jest najlepszym lekarstwem na wszystkie choroby, a w starożytności twierdzono, że choroby umysłowe powinno się leczyć poprzez kontakt z przyrodą.

Hortiterapia ma zastosowanie czynne oraz bierne. Bierne odnosi się do samego przebywania w środowisku przyrodniczym, obcowania z przyrodą i spacerów. Dzięki temu poprawie ulega nasze samopoczucie, stymulowane są zmysły, przyroda wpływa odprężająco na ludzki organizm, likwidując przy tym napięcie i stres. Zastosowanie czynne przejawia się natomiast poprzez prace w ogrodzie (tj. sadzenie roślin, zrywanie, plewienie, dotykanie), gdzie stymulujemy nie tylko naszą psychikę, ale również sprawność fizyczną. Osoby niepełnosprawne mają możliwość dodatkowo zdobyć wiedzę w zakresie edukacji przyrodniczej czy ekologicznej. Mogą spostrzec za pomocą zmysłu wzroku zmiany zachodzące w przyrodzie na przestrzeni miesięcy, a więc następujących po sobie pór roku. Przez zmysł dotyku mają możliwość poznania różnorodności struktur poszczególnych elementów przyrody. Pozostałe zmysły także są stymulowane poprzez wykonywane czynności bądź przebywanie w takim ogrodzie (śpiew ptaków, powiew wiatru).

Prace w ogrodzie możliwe są w ciągu ciepłych pór roku, jednak wspomniana sprawność fizyczna w okresie zimy, także ma swoje odzwierciedlenie, tym razem w postaci florystyki. Uczestnicy ŚDS w Nowym Żmigrodzie korzystają wówczas z dóbr pozyskanych z ogrodu latem.

Obecnie ogród jest w trakcie tworzenia. Pierwszym etapem projektu był wyjazd 10-ciu uczestników na szkolenie. Odbyło się ono w dniach od 30 czerwca do 3 lipca w Mrągowie w Ośrodku Wypoczynkowym Polonez. Należy tutaj nadmienić, iż w naszym kraju istnieje niewielka liczba ośrodków, które edukują w tym zakresie. Jeżeli już funkcjonują, to w głównej mierze prowadzą szkolenia i kursy dla terapeutów. Dla osób niepełnosprawnych natomiast takich zajęć jeszcze w Polsce się nie prowadzi.

W czasie pobytu w Mrągowie uczestnicy przeszli szkolenie z zakresu leczenia ogrodem, po którym uzyskali certyfikat animatora hortiterapii. W najbliższym czasie osoby te będą uczestniczyć w tworzeniu leczniczego ogrodu. Jak zapowiada Kierownik ŚDS-u w Nowym Żmigrodzie, w dalszej kolejności organizowane zostaną spotkania z partnerami projektu (tj. osoby z ŚDS w Cergowej, z SOSW w Jaśle oraz DPS w Foluszu). Podczas organizowanych spotkań uczestnicy ŚDS z Nowego Żmigrodu jako osoby posiadające certyfikaty animatorów hortiterapii będą przekazywać zdobytą wiedzę osobom niepełnosprawnym przybyłym na spotkanie. Z pewnością wpłynie to w sposób pozytywny na ich umiejętności społeczne oraz poczucie własnej wartości. Małgorzata Łysik dodaje, że takich spotkań odbędzie się co najmniej 10, tak by każdy z animatorów mógł się wykazać jako osoba prowadząca mini wykłady.

Powierzchnia ogrodu wynosi 6 arów. W tym momencie trwają prace przygotowawcze. Sam projekt ogrodu zakłada nie tylko rabaty kwiatowe, ale również alejki (w tym alejka sensoryczna o różnej strukturze) oraz altanę, jako miejsce do biernego i aktywnego wypoczynku.

- Ogród stworzony przez nas będzie ogrodem otwartym. Jest to swego rodzaju ukłon w stronę rodzin naszych uczestników, opiekunów, a także społeczności lokalnej. Można będzie przyjść, usiąść na ławce bądź w altanie i po prostu wypocząć. Myślę, że w miesiącu wrześniu będziemy mogli pochwalić się pierwszymi zasadzonymi kwiatami – mówi Małgorzata Łysik.

Działka na której powstanie ogród leczniczy

Całość współfinansowana jest ze środków Ministerstwa Pracy i Polityki Społecznej (80% środków, tj. 38 tys. zł ), pozostałe 20 % stanowi wkład własny zabezpieczony przez Starostwo Powiatowe w Jaśle.

W Środowiskowym Domu Samopomocy jest w tym momencie 38 osób niepełnosprawnych intelektualnie bądź psychicznie. Środowiskowy Dom Samopomocy w Nowym Żmigrodzie funkcjonuje w systemie dziennym. Zgodnie z rozporządzeniem opiekunowie przeznaczają 2 godziny na prace porządkowe i organizacyjne, natomiast kolejne 6 poświęcają na prowadzenie zajęć terapeutycznych i organizację czasu uczestnikom w poszczególnych pracowniach. Uczestnicy korzystają z treningów indywidualnych, grupowych w zakresie samoobsługi i zaradności życiowej i organizacji czasu wolnego. Podczas tych treningów zdobywają wiedzę podstawową dotyczącą codziennych czynności niezbędnych im do funkcjonowania.

Joanna Parzygnat
[email protected]