Tak Jasło wybijało się na niepodległość

Sto lat temu na oczach tłumu jaślan oraz mieszkańców okolicznych wsi, Karol Polak usunął z fasady budynku ówczesnego starostwa dwugłowego austriackiego orła. Na gmachu zawiesił orła białego w koronie na czerwonym polu. Dziś podczas widowiska plenerowego na jasielskim rynku przypomniano symboliczne wydarzenia z 1 listopada 1918 r.

Zobacz fotorelację >> FOTOGALERIA

Widowisko plenerowe, które mieszkańcom Jasła miało przypomnieć, w jakich okolicznościach ich rodzime miasto wybijało się przed wiekiem na niepodległość zorganizowało wspólnie z Urzędem Miasta Jasła oraz Muzeum Regionalnym w Jaśle, Stowarzyszenie Miłośników Jasła i Regionu Jasielskiego. Uczestników wydarzenia powitał Wiesław Hap, prezes wspomnianego wyżej stowarzyszenia. - Sto lat temu, Rzeczpospolita Polska zmartwychwstała. Znowu pojawiła się na mapach Europy. Ziściły się marzenia Polaków urodzonych i wychowanych pod zaborami. Naród polski mógł wreszcie sam stanowić o sobie oraz o przyszłości kolejnych pokoleń. Mógł też oficjalnie śpiewać swoją najważniejszą pieśń narodową. – mówił.

Wiesław Hap

Po tych słowach, zgromadzeni na płycie jasielskiego rynku mieszkańcy, samorządowcy, dzieci, młodzież i wychowawcy z jasielskich przedszkoli i szkół, odśpiewali przy akompaniamencie Miejsko-Kolejowej Orkiestry Dętej hymn państwowy Rzeczypospolitej Polskiej. Chwilę później harcerze rozpostarli polską flagę długości kilkunastu metrów, do której podtrzymywania zaproszono zgromadzoną publiczność.

Przełom października i listopada 1918 r. jest w historii polskiej państwowości oraz narodu polskiego czasem szczególnym. To wówczas bowiem, Polska po upływie ponad wieku uwalniała się z okowów zaborczego ucisku. Samo Jasło i region jasielski pod jarzmem austriackiego ciemiężcy znajdowało się przez 146 lat, poczynając od I rozbioru Polski. Choć źródła historyczne precyzyjnie mówią o atmosferze tamtych dni, to dziś trudnym byłoby dokonanie wiernego odzwierciedlenia emocji, jakie towarzyszyły mieszkańcom wielu polskich miast i miasteczek, w tym Jasła, kiedy z budynków stanowiących siedziby urzędów i instytucji państw zaborczych znikały ich symbole, a w ich miejsce pojawiał się orzeł biały w koronie na czerwonym polu tarczy oraz polskie flagi. Organizatorzy widowiska zaprezentowanego dziś na jasielskim rynku postanowili przenieść jaślan do dnia 1 listopada 1918 r., kiedy to Karol Polak, mistrz ślusarski i członek jasielskiego „Sokoła”, usunął z fasady gmachu ówczesnego starostwa, austriackiego dwugłowego orła. Widzowie, przyglądający się inscenizacji mogli dziś obserwować, jak wcielający się w rolę Karola Polaka odtwórca umieszcza w jednym z okien budynku Starostwa Powiatowego w Jaśle herb Polski. Na ten widok nie wszyscy potrafili dziś ukryć ogromne emocje. Na twarzach uczestników widowiska malowały się jednocześnie duma i łzy wzruszenia.

Symbolicznym pożegnaniem z panowaniem monarchii austro-węgierskiej było również złożenie na płycie Rynku do małej trumienki jej odznaczeń państwowych i wojskowych oraz wszelkich patentów. Wiek temu dokonali tego byli wojskowi i urzędnicy cesarza Franciszka Józefa. W ich rolę wcieliła się dzisiaj młodzież.

Możliwie najwierniejszemu odzwierciedleniu nastrojów, jakie panowały w polskim społeczeństwie w listopadzie 1918 r. służyć miały przemowy osobistości, które wówczas odgrywały niebagatelną rolę w życiu jasielskiej Małej Ojczyzny. W postaci: Kazimierza Midowicza, ówczesnego dyrektora jasielskiego gimnazjum, a zarazem działacza miejscowego „Sokoła” i „Związku Strzeleckiego”, Stanisława Szymańskiego, twórcy nowej, polskiej administracji lokalnej, zarówno powiatowej jak i miejskiej, Józefa Baranowskiego, pierwszego burmistrza Jasła okresu międzywojnia, Jana Madejczyka, syna chłopskiego z Wróblowej, działacza ruchu ludowego i wreszcie Ignacego Steinhausa, polityka oraz działacza społecznego i gospodarczego wcielili się m.in. samorządowcy i działacze społeczni.

Końcowym akcentem dzisiejszych, jubileuszowych obchodów setnej rocznicy odzyskania przez Polskę niepodległości był program muzyczny przygotowany przez uczniów Szkoły Podstawowej nr 2 w Jaśle. Dzieci zaśpiewały i wykonały pieśni patriotyczne. Warto również podkreślić, że w przygotowanie i realizację widowiska zaangażowani byli harcerze z 139. Drużyny Harcerskiej „Lisy” z Jasła oraz uczniowie Szkoły Podstawowej nr 12 w Jaśle. 

MD