Dziś, w Jaśle odbyły się uroczystości związane z obchodami 75. Rocznicy Zdobycia Więzienia w Jaśle. Przedstawiciele władz samorządowych, organizacji pozarządowych, służb oraz instytucji w geście hołdu złożyli kwiaty pod pomnikiem Armii Krajowej.

Dokładnie 75 lat temu oddział dywersyjny Armii Krajowej pod dowództwem ppor. Zenona Soboty ps. „Korczak” dokonał uwolnienia z jasielskiego więzienia gestapo 66 więźniów politycznych. Wolność odzyskało również ponad stu więźniów pospolitych. Łącznie, liczba oswobodzonych sięgnęła blisko 180 osób. Akcja pod kryptonimem „Pensjonat” odbiła się szerokim echem, nie tylko na obszarach Polski okupowanych przez hitlerowskiego najeźdźcę, lecz również na emigracji.

Celem upamiętnienia wydarzeń sprzed ponad siedmiu dekad, w Jaśle każdego roku organizowane są uroczyste obchody rocznicy zdobycia przez sześcioosobowy oddział żołnierzy podziemia, więzienia gestapo. Wzorem lat poprzednich, rozpoczęły się one Mszą Świętą w kościele O.O. Franciszkanów w Jaśle. Liturgię odprawił o. Artur Zajchowski. W wygłoszonej homilii, szeroko odniósł się do wydarzeń z nocy 5/6 sierpnia 1943 r. – Każdego roku, 5 sierpnia, w naszym mieście, przeżywamy uroczystości oswobodzenia więzienia w 1943 r. Dziś obchodzimy 75. rocznicę brawurowej akcji Armii Krajowej, w wyniku, której wolność uzyskało 66 więźniów politycznych. Obchody rozpoczynamy Mszą Świętą we franciszkańskiej świątyni, gdzie modlimy się w intencji Armii Krajowej, w intencji uczestników akcji „Pensjonat”. Uroczystości w tym roku mają szczególną wymowę. Przeżywamy w tym roku, bowiem setną rocznicę odzyskania przez Polskę niepodległości. Pomimo tego, że w 1918 r. Polska odzyskała niepodległość, to jednak pokolenie, które wtedy przyszło na świat, musiało ponownie stanąć w obronie jej wolności podczas II wojny światowej. Oddajemy cześć i hołd bohaterom tamtych dni, żołnierzom Armii Krajowej.

Po uroczystej Mszy Świętej, przed świątynią uformował się pochód, który następnie przy akompaniamencie Miejsko-Kolejowej Orkiestry Dętej w Jaśle przemaszerował pod pomnik Armii Krajowej przy ul. Staszica. Należy nadmienić, że asystę honorową podczas dzisiejszych uroczystości stanowiła kompania honorowa wystawiona przez I Szczep „Orląt” im. Janka Bytnara „Rudego” w Jaśle z Komendy Hufca Jasło im. Rodziny Madejewskich.

Po odegraniu hymnu państwowego, odczytany został apel pamięci. Następnie, kwiaty pod pomnikiem, złożyły delegacje na czele z przedstawicielami władz samorządowych, jasielskich instytucji, służb mundurowych oraz organizacji harcerskich i pozarządowych. Szczególny wymiar, miało podczas dzisiejszych uroczystości złożenie w geście hołdu, kwiatów, przez przedstawicieli jasielskiego Koła Światowego Związku Żołnierzy Armii Krajowej.

Ryszard Pabian

Nie zabrakło również okolicznościowych przemówień. Pierwsze wygłosił Ryszard Pabian, burmistrz Jasła. – Spotykamy się dzisiaj w miejscu, gdzie siedemdziesiąt pięć lat temu żołnierze „Kedywu” Podokręgu Rzeszów AK przeprowadzili brawurową akcję uwolnienia 66 więźniów, członków ruchu oporu, więzionych przez hitlerowców. Dziś stajemy tutaj, aby oddać hołd bohaterom tamtego pokolenia. Wspominamy ludzi, którzy słowa „jeszcze Polska nie zginęła” wyznawali jako wartość fundamentalną. Nie zawahali się, gdy w walce o wolną ojczyznę, trzeba było zaryzykować życie. Akcja „Pensjonat” była naszym lokalnym, jasielskim elementem działań Armii Krajowej, znanych szerzej jako akcja „Burza”. Niestety po jej zakończeniu, żołnierzy podziemia spotkała straszliwa tragedia aresztowań, szykan, inwigilacji ze strony NKWD oraz tworzącej się pod auspicjami ZSRR, Polskiej Rzeczpospolitej Ludowej. Niedane im było żyć w czasach pokoju. – mówił.

Witold Świdrak

Głos zabrał również Witold Świdrak, prezes Zarządu Koła Światowego Związku Żołnierzy Armii Krajowej w Jaśle. – Drodzy przyjaciele akowskiej organizacji kombatanckiej w Jaśle, witamy was na uroczystości przypominającej przeprowadzenie przez Armię Krajową rozkazu zdobyć więzienie. Opanowanie dużego kryminału niemieckiego w 1943 r. dokonało się w akcji, której nadano tak niewinnie brzmiący kryptonim. Dziś uczestnicy tego czynu, są Honorowymi Obywatelami Miasta Jasła. Witam was, młodzi przyjaciele, którzy wspomagacie działania weteranów w krzewieniu ojczyźnianego patriotyzmu, dbają o pamięć i pamiętać będą, by honor i patriotyzm, nie zawieruszyły się w zgiełku różnych informacji. Liczymy, że nie będzie wam obcy etos akowski, do zrywów wolnościowych i patriotyzmu, że będziecie kustoszami pamięci. – mówił z nadzieją w głosie.

MD