3 kroki do zdrowia – profilaktyka przeciwko nowotworom po europejsku

Co roku w UE z powodu raka piersi umiera ponad 90 tys. kobiet. w wieku 35 – 59 lat. To najczęściej występujący u nich rodzaj złośliwego nowotworu i niestety bardzo często wykrywa się go zbyt późno. Alarmujące dane na temat wysokiej zachorowalności i śmiertelności kobiet z powodu tego nowotworu sprawiają, że UE podejmuje coraz to nowe działania w celu podniesienia świadomości dotyczącej wagi profilaktyki w leczeniu raka piersi. Okazuje się, że regularne prowadzenie badań profilaktycznych mogło by zdecydowanie obniżyć ilość zgonów. Jaki jest stan wiedzy Polek o profilaktyce raka piersi? I jak powinna ona wyglądać?

Wiedza Polek o profilaktyce raka piersi

W 2014 roku przeprowadzono badania, które sprawdzały wiedzę kobiet w Polsce na temat profilaktyki raka piersi. Co z nich wynikło? Ponad połowa badanych kobiet posiadała dostateczną wiedzę z tego zakresu, prawie 39% miało wiedzę niedostateczną, a jedynie niecałe 11% wyróżniało się dobrą znajomością tematu. Żadna z respondentek nie wykazała się natomiast wiedzą na poziomie bardzo dobrym. A zatem mimo wysokiej zachorowalności na raka piersi wciąż nie jest on dobrze znanym zagrożeniem dla kobiet w Polsce, a wiele z nich nie wie jakie działania profilaktyczne stosować.

Oto jak o kwestii nowotworów w UE i w samej Polsce wypowiedziała się Elżbieta Łukacijewska, Poseł do Parlamentu Europejskiego:

„Dzięki wymianie informacji i dobrych praktyk, a także wsparciu dla innowacji, możemy być światowym liderem w leczeniu raka. Choroby nowotworowe to obszar, w którym obywatele UE, w tym również Polacy i mieszkańcy Podkarpacia oczekują od nas zdecydowanych działań. Rak jest największym zabójcą w Europie. Jego żniwo każdego roku to 1 mln 300 tys. ofiar, ale wśród krajów członkowskich Polska jest niestety liderem tego czarnego rankingu - ponad 100 tys. ofiar rocznie. Musimy o tym pamiętać również w czasach pandemii. Rak jest niestety groźniejszy niż koronawirus”.

3 kroki do zdrowia – profilaktyka

Oczywiście profilaktyka raka piersi obejmuje wiele różnych obszarów. Począwszy od odpowiedniej diety, unikania szkodliwych substancji, przez ruch czy utrzymywanie prawidłowej wagi ciała do regularnych badań. Skupimy się jednak na tym ostatnim elemencie czyli badaniach profilaktycznych, które umożliwiają wczesne wykrycie nowotworu piersi.

Samobadanie piersi

Jakie badania należy wykonywać? Podstawowym badaniem, które każda kobieta powinna wykonywać po ukończeniu 20 roku życia jest samobadanie piersi. Tego rodzaju badanie należy wykonywać raz miesiącu, 2-3 dnia po miesiączce. Umożliwia ono kobiecie samodzielnie wykrycie guzka wielkości 1 cm. Powinno się je wykonać w pozycji stojącej i leżącej, a każdą niepokojącą zmianę należy skonsultować z lekarzem.

Mammografia

Kolejne zalecane badanie to mammografia. Ponieważ w początkowym stadium nowotwór piersi może nie dawać wyczuwalnych objawów, warto cyklicznie poddawać się też mammografii. Polega ona na prześwietleniu piersi z wykorzystaniem promieni rentgenowskich o niskiej dawce i wykorzystaniu lamp wolframowych albo molibdenowych. W ramach profilaktyki badanie to wykonuje się co dwa lata, ale Europejskie Towarzystwo Diagnostyki Obrazowej Piersi zaleca większą jego częstotliwość.

W Polsce, dzięki Narodowemu Programowi Zwalczania Chorób Nowotworowych na lata 2016-2024, realizuje się bezpłatne badania mammograficzne dla kobiet w wieku 50-69 lat. Warto z nich korzystać tym bardziej, że prawdopodobieństwo zachorowania na raka piersi wzrasta wraz z wiekiem.

Towarzystwa naukowe zalecają rozpoczęcie skriningu piersi między 35., a 40. rokiem życia. Jednak w przypadku kobiet obciążonych (mających nowotwór piersi w rodzinie lub z mutacją w obrębie genów BRCA1 lub BRCA2) badania należy zacząć wykonywać wcześniej.

USG

Kolejne badania, jakie powinno się wykonywać profilaktycznie to USG piersi. To badanie bezinwazyjne i bezbolesne. Pozwala ono na wykrycie zarówno niegroźnych, jak i złośliwych przypadków nowotworu już we wczesnym stadium.

Pierwsze USG piersi zaleca się wykonać między 20., a 30. rokiem życia. Do 30. roku można je powtarzać raz na dwa lata, a po przekroczeniu 30. lat, co 12 miesięcy.

Im lepsza profilaktyka, tym skuteczniejsze leczenie

Stosowanie wspomnianych 3 badań w ramach profilaktyki raka piersi, umożliwia wczesne wykrycie nowotworu, a co za tym idzie skuteczniejsze leczenie. Im szybciej wykryje się raka, tym mniejsze prawdopodobieństwo, że zajdzie konieczność przeprowadzenia mastektomii. Jednocześnie tym większe szanse na całkowite wyleczenie.

Temat raka piersi jest szeroko podejmowany na forum europejskim. W tym roku powołano nawet specjalną komisję ds. walki z rakiem, która ma na celu przedstawić konkretne działania, jakie UE może podjąć w celu walki z nowotworami. Co roku Parlament Europejski poświęca październik na działania mające poprawić wiedzę na temat przeciwdziałania nowotworowi piersi.

W ramach październikowych działań walki z rakiem Elżbieta Łukacijewska brała udział w konsultacjach prowadzonych w PE w ramach europejskiego planu walki z rakiem oraz prowadziła działania na rzecz zwiększenia środków w budżecie UE na profilaktykę raka. Poza tym wysłała list oraz materiały do ponad 1000 mieszkanek Podkarpacia. Została też ambasadorką kampanii PRO-FAMILIA pod hasłem: „Nasze zdrowie to nasza siła. Bądź świadoma - badaj piersi!”

Materiał zewnętrzny