"A pamięć o nich przetrwa.." - śladami jasielskich bohaterów
Miejska Biblioteka Publiczna w Jaśle i Fundacja im. prof. Romana Saphiera
zapraszają, w dniu 17 kwietnia o godz. 11.30 na spotkanie oraz wystawę
poświęcone prof. Romanowi Saphierowi i uczniom jasielskiego Państwowego
Gimnazjum im. Króla St. Leszczyńskiego, którzy zginęli 6 września 1920 roku
w bitwie pod Firlejówką w czasie wojny polsko-bolszewickiej.
W 1993 roku przy okazji jubileuszu 125-lecia Gimnazjum i Liceum
Ogólnokształcącego w Jaśle, z inicjatywy Elżbiety Przybszowkiej-Constantine,
reaktywowano przedwojenne stypendium prof. Saphiera i poległych uczniów
przeznaczone dla uzdolnionej młodzieży z I LO, a w 1995 roku utworzono
Fundację im. prof. Romana Saphiera. Jednym z głównych zadań Fundacji było
odnalezienie Firlejówki i mogiły poległych tam jaślan. Nikt dokładnie nie
wiedział gdzie znajdują się groby prof. Saphiera i jego uczniów ani czy
przetrwały czasy II wojny i władzy sowieckiej na Ukrainie.
Plany odnalezienia mogiły udało się zrealizować w zeszłym roku. W kwietniu
2006 roku Stanisław Mazan, przewodniczący Zarządu Fundacji im. prof. R.
Saphiera i Piotr Mazur, zastępca przewodniczącego Zarządu Fundacji udali się
na Ukrainę w poszukiwaniu Firlejówki i grobów naszych rodaków. Przy pomocy
Saszy Nużnego, lwowskiego przewodnika, oraz map (polskiej sprzed 1939 roku i
współczesnej mapie ukraińskiej) udało się zlokalizować Firlejówkę - obecnie
Andrijwkę. Nieoceniona była pomoc starszych mieszkańców, którzy dobrze znali
historię swojej okolicy. Okazało się, że wiedzą gdzie znajduje się mogiła. W
szczerym polu, przy polnej drodze niewielki kopiec porośnięty trawą, a na
nim krzak bzu, w którym znajdowały się szczątki drewnianego krzyża. Jeszcze
przed II wojną światową młodzież szkolna przynosiła tam kwiaty i paliła
świeczki. Po wojnie nikt już nie dbał o mogiłę.
We wrześniu 2006 roku Fundacja zorganizowała wyjazd młodzieży z I LO na
mogiłę profesora Saphiera i jego uczniów. Na miejscu przy grobie odbyła się
polowa Msza Święta, młodzież złożyła przywieziony z Polski wieniec i
zapaliła znicze.".Każdy, kto był na tej wycieczce, z pewnością odczuł, że
była to nie tylko wspaniała lekcja historii dla każdego z nas, ale także
możliwość tej duchowej jedności z prawdziwymi patriotami, którzy zapłacili
największa cenę poświęcając się dla Ojczyzny."- takimi odczuciami dzieli się
Joanna Witalis z kl. IIa z I LO, jedna z uczestniczek wyjazdu.
Fundacja planuje stałe zapewnienie opieki nad mogiłą naszych rodaków oraz w
przyszłości kolejne wyjazdy.
W spotkaniu "A pamięć o nich przetrwa" - śladami jasielskich bohaterów
udział wezmą uczestniczy obu wyjazdów, którzy opowiedzą o wyjazdach i
podzielą się swoimi wrażeniami.
Na wystawie prezentowane są materiały o prof. Romanie Saphierze, fragmenty
opisu bitwy pod Firlejówką, zdjęcia dokumentujące poszukiwanie mogiły,
wyjazd młodzieży z I LO oraz relacje uczestników wyjazdów.
Wystawa jest czynna w holu MBP w Jaśle od 17 kwietnia do 07 maja 2007 r.
codziennie od 8.00 do 18.00, w soboty od 8.00-15.00
Fot. 1 Pamiątkowe zdjęcie młodzieży z I LO przy mogile profesora Saphiera i
jego uczniów.
Fot. 2 Stanisław Mazan - przewodniczący zarządu Fundacji prof. Romana
Saphiera w Jaśle i ks. Andrzej Sroka przy mogile bohaterskich jaślan.
Beata Szybka, MBP w Jaśle