Anatomia zapachu czyli o „Pachnidle” w jasielskiej bibliotece

Klub Powiększania Wyobraźni realizuje  projekt Instytutu Książki i British Council - Dyskusyjne Kluby Książki pod hasłem Podkarpackie Spotkania z Książką.

Pierwszą książką omówioną 26 kwietnia w Miejskiej Bibliotece Publicznej w Jaśle w ramach Klubu Powiększania Wyobraźni było „Pachnidło” Patricka Suskinda. 

Na  pytania kim był Jan Baptysta Grenouille?  Czy poszukiwanie idealnego zapachu  jest poszukiwaniem absolutu?  szukali odpowiedzi uczestnicy spotkania, wśród których znajdowały się także poetki regionu.

Grenouille - urodzony na straganie, wśród odrażającego smrodu rybich głów  uosabiających smród osiemnastowiecznego Paryża. Upośledzony genetycznie, pozbawiony własnego zapachu, którego brak sobie uświadamia w jaskini wulkanu Plomb du Cantal. Czas tam spędzony pozwala mu dojrzeć. Jest to dla niego jednocześnie okres lęgowy, kiedy przepoczwarza się i przygotowuje do stworzenia zapachu idealnego. Ma do tego osobliwe narzędzia, wyborny nos i fenomenalną pamięć. Jan Baptysta jawi się jako  demiurg, stwarzający świat zapachów. Jego celem jest panowanie nad ludźmi, wzbudzając w nich pożądane uczucia. Zapach bowiem jest bratem oddechu. Zapach wnika do ludzkiego wnętrza wraz z oddechem i ludzie nie mogą się przed nim obronić, jeżeli chcą żyć. Jego olfaktoryczne postrzeganie świata prowadzi do dokonania serii morderstw, aby zrealizować swój życiowy cel. 

Irena Becla  stwierdziła: Autor omamia tak czytelnika, że dyskutujemy o zapachu a nie o postępkach Grenouille’a. Usprawiedliwiamy go i współczujemy mu.

Barbara Tora zaś skonstatowała: Człowiek od poczęcia nosi w sobie odór śmierci, ale uskrzydla go woń życia lotna i upajająca. Dlatego stwierdzenie, że zapach jest bratem oddechu tłumaczy dążenie do uzyskania pachnidła, jedynego i niepowtarzalnego jak życie każdego człowieka.

Grenouille szuka zapachu dla siebie, aby wzbudzić miłość a  akt teofanii był jedynie możliwym zakończeniem tej przerażającej i pięknej historii. Jest to powieść o poszukiwaniu miłości, bez względu na wszystko. Czy Grenouille był zwykłym mordercą a może geniuszem niezrozumianym przez  współczesnych?

Krystyna Ziemba

Miejska Biblioteka Publiczna w Jaśle