Czy to koniec marzeń o linii kolejowej nr 166 Dębica – Jasło?
Temat budowy nowej linii kolejowej, która miałaby połączyć Dębicę z Jasłem, w ciągu ostatnich kilkunastu miesięcy stał się dla lokalnych polityków i samorządowców jedną z głównych obietnic, jaką raczyli oni mieszkańców Jasła i okolic. O realizację projektu w ramach rządowego programu „Kolej +” wnioskował Urząd Marszałkowski Województwa Podkarpackiego. Okazuje się jednak, że wnioskodawca nie jest w stanie zadeklarować finansowania prac w ramach planowanej inwestycji.
Kiedy w ubiegłym roku rząd ogłosił start programu „Kolej +” wiele samorządów z całej Polski postanowiło zgłosić do niego projekty, których celem ma być przede wszystkim rozwój infrastruktury kolejowej. Zakłada on realizację inwestycji liniowych, a więc modernizację już istniejących lub budowę nowych linii kolejowych. Wśród zgłoszonych projektów znalazła się „Budowa nowej linii kolejowej nr 166 Dębica – Jasło”. Wnioskodawcą był Urząd Marszałkowski Województwa Podkarpackiego. W naborze przeprowadzonym przez PKP Polskie Linie Kolejowe S.A., który zakończył się 26 sierpnia 2020 r. zgłoszono łącznie aż 96 projektów.
Projekt znalazł zwolenników wśród lokalnych polityków oraz samorządowców na czele ze starostą jasielskim Adamem Pawlusiem, który przy każdej nadarzającej się okazji podkreślał wagę tej konkretnej inwestycji dla regionu jasielskiego. W sierpniu 2020 r. podczas konferencji prasowej poświęconej rozbudowie drogi krajowej nr 73 Pilzno – Jasło przekonywał, że zelektryfikowana jednotorowa linia „Pozwoli on na przewóz dużych ładunków towarowych. Skróci to czas przejazdu przez Rzeszów w kierunku Jasła. W tym przypadku mowa jest o ponad siedemdziesięciu kilometrach. Przez Stróże to około czterdziestu kilometrów bliżej. Przejazd z Jasła do Rzeszowa skróci się o połowę. Przez Dębicę, projektowaną linią 166 wyniesie on około 40 minut w przypadku pociągu pospiesznego. Do Krakowa będzie można takim pociągiem dojechać z czasie 75 minut”. W czasie trwania tej samej konferencji eurodeputowany Bogdan Rzońca prezentował pismo skierowane przez prezesa Zarządu i Dyrektora Generalnego PKN ORLEN S.A. Daniela Obajtka do szefa resortu infrastruktury Andrzeja Adamczyka, w którym dowodził on zasadności budowy nowej linii kolejowej głównie z uwagi na interes zakładów rafineryjnych w Jedliczu.
Warto również dodać, że w grudniu ubiegłego roku europoseł Bogdan Rzońca wystosował do marszałka Województwa Podkarpackiego Władysława Ortyla apel o zabezpieczenie w budżecie województwa środków finansowych na opracowanie wstępnego studium planistyczno-prognostycznego dla linii kolejowej nr 166 Dębica - Jasło. Wniosek w tej materii złożył następnie Wojciech Zając – radny Sejmiku Województwa Podkarpackiego. W ślad za uchwałą sejmiku poszły decyzje organów uchwałodawczych Powiatu Jasielskiego i gmin, w tym Miasta Jasła. W marcu bieżącego roku Rada Miejska Jasła podjęła uchwałę ws. udzielenia wsparcia dla Województwa Podkarpackiego na realizację zadania w kwocie 100 tys. zł. Podobne uchwały podjęły również rady w gminach wiejskich (między innymi Tarnowiec, Dębowiec, Kołaczyce, Skołyszyn, czy też Brzyska).
Kiedy zapadały decyzje, o których mowa wyżej, wiadomym było, że projekt Województwa Podkarpackiego został zakwalifikowany do kolejnego – II etapu programu „Kolej +”. Oznaczało to, że samorząd województwa podkarpackiego będzie miał 12 miesięcy na opracowanie wstępnego studium planistyczno-prognostycznego. To jednak nie wszystko. W gestii samorządów pozostawało również pozyskanie niezbędnych dokumentów, opinii oraz wniosków z konsultacji społecznych. Istotne będzie także przedłożenie dokumentu potwierdzającego zabezpieczenie finansowania minimum 15-proc. wartości inwestycji oraz deklaracji właściwego organizatora przewozów odnośnie uruchomienia i finansowania przewozów (minimum 4 pary pociągów przez 5 lat).
W związku z upływającym czasem PKP Polskie Linie Kolejowe S.A. skierowały do Urzędu Marszałkowskiego Województwa Podkarpackiego, przed dwoma miesiącami pismo, będące wezwaniem do złożenia deklaracji zapewniającej finansowanie prac w ramach inwestycji. W odpowiedzi władze województwa poinformowały, że „złożenie takiej deklaracji na obecną chwilę jest niemożliwe”. Powodem są oczywiście pieniądze, a w zasadzie ich brak. Z pisma adresowanego do Biura Strategii PKP Polskich Linii Kolejowych S.A. wynika bowiem, że po przeprowadzeniu analizy możliwości finansowych, z uwagi na duży koszt przedmiotowej inwestycji, samorząd nie jest w stanie na obecną chwilę zapewnić środków finansowych na ten cel. Chodzi nie tylko o koszty związane z koniecznością opracowania wstępnego studium planistyczno-prognostycznego, lecz również te, które dotyczyć będą kolejnych etapów realizacji robót budowlanych wstępnie oszacowanych na ponad 1,5 mld zł. Wykonanie samej dokumentacji oszacowano na kwotę 51 mln zł.
Władze samorządowe województwa podkarpackiego podkreślają, że doskonale zdaja sobie sprawę z faktu, że konsekwencją braku deklaracji o zapewnieniu finansowania będzie utrata możliwości dalszego kwalifikowania się zadania do realizacji w ramach Programu „Kolej +”. Ich zdaniem jednak, skutki dla województwa będą mniejsze niż wydatkowani kilkudziesięciu milionów złotych, pochodzących ze środków publicznych, a w przyszłości inicjatywa budowy linii nr 166 w relacji Jasło-Dębica powinna być ponownie przeanalizowana, pod kątem uwarunkowań technicznych, ekonomiczno-finansowym oraz późniejszego montażu finansowania.
MD