Konkurs - Mój zielnik
Publiczne Gimnazjum w Krempnej oraz Ośrodek Edukacyjny wraz z Muzeum Magurskiego Parku Narodowego w Krempnej zapraszają do udziału w konkursie "Mój zielnik". Konkurs ten jest adresowany dla uczniów szkół z gmin leżących w obszarze MPN.
Regulamin konkursu Mój zielnik:
Organizatorem konkursu jest Publiczne Gimnazjum w Krempnej oraz Ośrodek Edukacyjny wraz z Muzeum Magurskiego Parku Narodowego w Krempnej
Konkurs jest organizowany przy współpracy i pod nadzorem merytorycznym pracowników MPN
Konkurs jest imprezą autorską, adresowaną do uczniów gmin leżących w obszarze MPN
Celem konkursu jest:
o poznanie zasad i rozwijanie umiejętności tworzenia zielnika,
o kształcenie umiejętności oznaczania roślin przy pomocy przewodników i kluczy,
o zdobywanie i poszerzanie wiedzy dotyczącej flory najbliższej okolicy,
o pogłębianie zamiłowania oraz szacunku dla przyrody,
o poznanie i świadoma ochrona gatunków roślin prawnie chronionych w Polsce.
o rozwijanie poczucia estetyki i piękna.
5. Zielniki będą oceniane w dwóch kategoriach wiekowych:
- uczniowie szkół podstawowych;
- uczniowie szkół gimnazjalnych;
Zielniki musza zawierać minimum:
- 20 gatunków roślin w wykonaniu ucznia szkoły podstawowej,
- 35 gatunków roślin w wykonaniu ucznia gimnazjum,
Ideą konkursu jest umieszczenie w zielniku jak największej ilości okazów roślin naczyniowych
Format zielnika - dowolny.
Układ zielnika /części składowe/;
A] Pierwsza część - informacyjna - zawierająca:
- okładkę z następującymi informacjami:
- temat pracy;
- imię, nazwisko i wiek autora;
- nazwa i adres szkoły ;
- pierwszą stronę-kartkę z następującymi informacjami:
- temat pracy; -
- imię, nazwisko i wiek autora;
- adres zamieszkania i telefon kontaktowy;
- nazwa i adres szkoły;
- nazwisko nauczyciela lub opiekuna.
B] Druga część - zielnikowa - zawierająca:
- zasuszone i estetycznie wyeksponowane okazy roślin ze standardową metryczką,
- ewentualnie ciekawostki dotyczące roślin umieszczonych w zielniku
C] Czwarta część - piśmiennictwo - zawierająca:
- wykaz źródeł wiedzy wykorzystanych w pracy nad tworzeniem zielnika.
Terminarz (organizator zastrzega sobie możliwość dokonania zmian):
- zgłoszenie uczestnictwa w konkursie do 20 maja 2007roku;
- odbycie szkolenia w OEM z zasad prawidłowego sporządzania zielnika (nieobligatoryjne) do 15 czerwca 2007 roku;
- składanie prac do 30 października 2007 roku;
- ocena jury do 15 listopada 2007 roku;
- uroczyste wręczenie dyplomów – 27 listopada 2007 roku.
Werdykt jury konkursu jest ostateczny i nie podlega odwołaniu.
W ocenie zielników komisja uwzględni przede wszystkim takie cechy jak:
- prawidłowe oznaczenie roślin oraz różnorodność gatunkową
- estetykę pracy, w tym właściwe zasuszenie,
- zgodność zawartości zielnika z wymogami regulaminu
Zgłoszenia uczestnictwa należy dokonać telefonicznie ; Publiczne Gimnazjum w Krempnej (013 4414309) lub Ośrodek Edukacyjny wraz z Muzeum Magurskiego Parku Narodowego (013 4414099)
Prace należy składać bezpośrednio lub przesłać na adres organizatora:
Publiczne Gimnazjum w Krempnej
38-232 Krempna
lub
Ośrodek Edukacyjny wraz z Muzeum Magurskiego Parku Narodowego
Krempna 59
38 – 232 Krempna
14. Jedna osoba może złożyć tylko jeden zielnik, a jego złożenie jest jednoznaczne
z akceptacją niniejszego regulaminu.
Organizator zastrzega sobie prawo do:
. bezpłatnej reprodukcji i publikacji podstawowych danych osobowych autora w środkach masowego przekazu informacji,
. nieinformowania autorów prac, które nie zostały nagrodzone o wynikach konkursu,
. wystawiania, dokumentowania i publikowania prac konkursowych.
(Prace, które nie zostały nagrodzone będzie można odebrać u organizatorów.)
Obecność w zielniku rośliny prawnie chronionej w Polsce będzie przyczyną bezwzględnej dyskwalifikacji pracy. Wykaz roślin prawnie chronionych w Polsce (Dz. U. Nr 168, poz. 1764, z dnia 28 lipca 2004 r.)można znaleźć na stronie Ministerstwa Środowiska, tj. http://www.mos.gov.pl lub Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej, tj. http://www.sejm.gov.pl.
Zebranie rośliny na terenie Magurskiego Parku Narodowego dyskwalifikuje pracę (Regulamin MPN, ustawa o ochronie przyrody).
Dlaczego warto zrobić zielnik
Zielniki (łac. herbarium, od herba=zioło) to zbiory odpowiednio spreparowanych
i zakonserwowanych roślin. Są one wykorzystywane jako materiały w badaniach naukowych i stanowią ich dokumentację.
Często zielniki wykonywane są jako prace zaliczeniowe na różne zajęcia w szkołach i uczelniach, i stają się w tym przypadku pracami wykonywanymi z konieczności. My pragniemy zachęcić Was, do wykonania zielnika dla przyjemności tworzenia czegoś pięknego
i niezwykłego, dla przyjemności wzbogacania wiedzy o otaczającym nas świecie przyrody. Karty zielnika mogą stanowić także wspaniała pamiątkę z pobytu w ciekawych miejscach , tworzyć dokumentację odbytych wycieczek.
Może ta praca przyczyni się do tego, że w przyszłości będzie to Wasze hobby.
Zbierając rośliny do zielnika musimy pamiętać przede wszystkim o tym, że nie zrywamy gatunków prawnie chronionych i wszystkich gatunków na terenach chronionych np. w parku narodowym.. Nie powinniśmy pozyskiwać także roślin, które w danym terenie występują rzadko.
Do zielnika zbieramy rośliny w całości tzn. z korzeniami, bulwami, cebulami (oczywiście jeżeli pozwalają na to jej rozmiary) , prawie wyłącznie w fazie kwitnienia. Wybieramy okazy w dobrej kondycji, o typowych cechach.
Wychodząc w teren, w celu pozyskania okazów, warto zabrać ze sobą nóż do odcinania pędów roślin zdrewniałych i łopatkę do wykopywania roślin zielnych, etykiety "robocze" - karteczki do notowania odpowiednich danych w terenie (data i miejsce zbioru, uwagi o barwie kwiatów itp.).
Po zbiorze rośliny lub ich części należy starannie oczyścić z resztek ziemi a następnie ułożyć na przygotowane arkusze gazetowe (najlepiej dzienniki, ponieważ im gorszy papier gazetowy tym lepszy dla naszych celów, gdyż lepiej chłonie wilgoć), tak, aby były one całkowicie zajęte przez okazy danego gatunku. Im mniejsze rośliny, tym więcej okazów mieści się na arkuszu. Wystające poza gazetę części roślin trzeba odpowiednio pozaginać. Długie łodygi mogą być przecięte na odcinki właściwej długości. U traw i turzyc, w razie potrzeby, praktykuje się zygzakowate załamywanie łodygi. Liście należy rozprostować i ułożyć tak, aby nie zachodziły na siebie – będzie to łatwiej wykonać, gdy roślina będzie nieco przywiędnięta. Grubsze korzenie mogą być rozcięte na pół Do każdego arkusza należy włożyć tymczasową etykietkę, na której już w terenie trzeba zapisać dokładne miejsce i datę zbioru. Pakiet złożony z 10-15 arkuszy z roślinami wewnątrz (w gazetach) oraz "pustymi" arkuszami lub bibułami pełniącymi funkcję "przekładek" włożyć pomiędzy siatki (2 siatki
z drutu lub listewek o wymiarach: 25x40 cm) lub ramę wykonaną z grubego kartonu. Tak przygotowany pakiet związać silnie sznurkiem ("na krzyż") i odłożyć do suszenia na słońcu lub w suchym miejscu. Stos roślin nie może być zbyt gruby, a częsta zmiana rozdzielających gazet (będą wilgotne) jest kluczowa dla jakości suszenia.
W zależności od mięsistości łodygi i warunków suszenia, suszenie kończymy po 2-3 tygodniach, gdy rośliny są całkowicie suche.
Oznaczanie gatunku najlepiej wykonać jest zaraz po zbiorze, wtedy gdy materiał jest świeży. Trudniej dokonać właściwego oznaczenia na materiale zeschniętym. Należy posłużyć się dostępnymi kluczami do oznaczania roślin. Dodatkowym ułatwieniem będzie posłużenie się ilustracjami. Trzeba jednak mieć świadomość, że na podstawie samych ilustracji, w wielu wypadkach, nie oznaczy się gatunku. Ilustracja może być tylko wspomagającym źródłem informacji.
Kolejnym etapem prac jest przygotowanie karty zielnikowej.
Najczęściej stosujemy format A3 i dobrze gdy kartki są wykonane z grubszego papieru. Standardowo roślinę przymocowuje się do kartki za pomocą wąskich papierowych pasków pokrytych z jednej strony klejem lub taśmy przeźroczystej (niestety jest ona znacznie mniej trwała). Łodygę rośliny przymocowujemy w kilku miejscach, tak aby nie przesuwała się. Jeżeli istnieje taka potrzeba przymocowujemy także inne elementy rośliny.
Standardowo etykietę lub opis umieszczamy w prawym dolnym rogu karty zielnikowej. Etykieta powinna zawierać dane takie jak :
Ø gatunek i rodzina do której należy roślina (nazwy naukowe, łacińskie),
Ø data zbioru ,
Ø imię oraz nazwisko zbierającego,
Ø lokalizacja,
Ø siedlisko.
Cecylia Koszler
Joanna Pawelec
Wybrane klucze i przewodniki do oznaczania roślin naczyniowych:
Flora Polski - Rośliny naczyniowe Polski i Ziem Ościennych (1919-1980, 1985, 1987, 1992), Kraków.
Szafer, W., Kulczyński, S., Pawłowski, B., 1976: Rośliny Polskie. Wyd. IV, PWN, Warszawa.
Rutkowski L., 1998, Klucz do oznaczania roślin naczyniowych Polski niżowej. Wyd. Nauk. PWN, Warszawa.
Rutkowski L., 2005, Klucz do oznaczania roślin naczyniowych Polski niżowej. Wyd. Nauk. PWN, Warszawa. Wydanie drugie poprawione i unowocześnione.
MPN
