Festiwal Poezji w jasielskiej bibliotece

W dniach 17 – 18 października  2006 r. Miejska Biblioteka Publiczna w Jaśle  zorganizowała w ramach projektu „Twórcy i Słowa – jasielskie spotkania z literaturą” Festiwal Poezji „Wiersz traci pamięć za rogiem ulicy…”                                                  

Projekt realizowany jest przy wsparciu finansowym Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego w ramach Programu Operacyjnego „Promocja Czytelnictwa” oraz Gminy Miasto Jasło.

       Festiwal Poezji rozpoczęły   Warsztaty Twórczego Pisania, które poprowadził Bohdan Zadura – poeta, prozaik, tłumacz m.in. z języka ukraińskiego i węgierskiego i krytyk literacki. Od 2004 r. redaktor naczelny czasopisma Twórczość.    Autor tomików poetyckich:  Kaszel w lipcu (2000),   Ptasia grypa (2002),  Kopiec kreta (2004) ; powieści Lit (1997), oraz szkiców  literackich.

O sonetach Zadury Jarosław Iwaszkiewicz powiedział, że brzmią jakimś nowym tonem, barok polski prześwietlony całą drogą poezji naszej.

           Forma warsztatów poetyckich zgromadziła głównie młodzież z jasielskich szkół zainteresowanych „twórczym pisaniem”. Od Bohdana Zadury dowiedzieli się, że własne teksty należy porównywać z utworami mistrzów, aby mieć literacki punkt odniesienia. Słowo drukowane nie zawsze ma wysoką jakość. Mistrz sonetu uważa, że najważniejsza jest prosta mądrość - tak jak myśl T.S. Eliota: „Bo w początkach nigdy nie znamy zakończeń”. Wg Zadury każdy wiersz ma swój idealny wzorzec - im bardziej do niego zbliżony tym lepszy wiersz. Wskazówki techniczne pomogły w analizowaniu uczestnikom własnych tekstów. Najważniejsza myśl warsztatów sprowadziła się do  zdania: „Jeśli nie nauczymy się pisać wierszy samemu, to nauczymy się czytać wiersze cudze”.

              W tym dniu  odbyły się jednocześnie dwa spotkania poetyckie w  I LO z Darkem Foksem i w II LO z Mariuszem Grzebalskim.

Darek Foks - poeta i prozaik, nominowany do Paszportu Polityki (2000,2004). Redaktor działu prozy w Twórczości. Autor tomików poetyckich:  Sonet drogi (2000), Przecena mapOrcio (1998), Pizza weselna (2000). (2005); prozy:

Dla Marka Zaleskiego  z „Gazety Wyborczej”  proza Darka  Foksa jest fajerwerkiem, tryskaliterackimi aluzjami, grepsami zaszyfrowanymi przejrzyście…

            Młodzież I LO zaskoczyła poetę para profesjonalną inscenizacją opartą na jego tekstach. Autor przeczytał własną  powieść „Orcio” tłumacząc  młodzieży „co poeta miał na myśli”. Czy jest to wizja narodzin artysty, czy może magiczna przypowieść o dojrzewaniu? Autor  uważa, że każdy  ma prawo do własnej interpretacji.

Zapytany o natchnienie Darek Foks odpowiedział, że czerpie z fragmentów rozmów i sytuacji, które mu się przydarzają. Sam nie lubi utożsamiać się z żadnym nurtem literackim czy pokoleniowym. Bliski  jest  mu jednak model o’haryzmu i poezji Marcina Świetlickiego.

Na zakończenie  poradził uczniom poważnie myślącym o pracy literackiej, że dobrze jest uprawiać  nie tylko poezję, ale i inne gatunki pisarskie w razie, gdyby muza zawiodła.

                Spotkanie autorskie z Mariuszem Grzebalskim w II LO poprowadziła Marta Rzeźniczak.

Mariusz Grzebalski - poeta i prozaik, laureat nagrody im. Kazimiery Iłłakowiczówny za najlepszy debiut poetycki (1994). Autor tomików:  Graffiti (2001), Słynne i świetne (2004). Karol Maliszewski napisał o jego poezji , że budzi „podwójne zdziwienie”.

W 2006 r. Mariusz Grzebalski wydał zbiór opowiadań Człowiek, który biegnie przez las. Wg krytyków to proza  pełna metafor, magii i oniryzmu.

Korzenie jego drogi poetyckiej wrastają w filozofię. Poeta przyznał, że  nie lubi wracać do swoich debiutanckich utworów. Zaczątkiem tworzywa literackiego są dla niego reklamy, rozmowy, nie odcina się też od własnej biografii. Największą radość autorowi „Negatywu” sprawiają listy czytelników wyrażające niekłamane emocje po lekturze jego utworów.

        Między poetami to tytuł spotkania z  Bohdanem Zadurą, Darkiem Foksem i Mariuszem Grzebalskim, które odbyło się w Miejskiej Bibliotece Publicznej, poprowadziła  je Barbara Sokołowska.

Spotkanie było zderzeniem różnych poetyk, które  się nie wykluczają. Poeci pytani byli o pamięć dzieciństwa i rodzinne prowincje, a także o stan wojenny w czasie gdzie „...trudno składać słowa, które ktoś będzie cenzurować...”. Tropiciel absurdu Darek Foks przeczytał wiersz ”Epifania”, wspominający z nostalgią lekcję religii. Bohdan Zadura,  pokoleniowo najstarszy nie odżegnuje się od poetów młodego pokolenia, wręcz przeciwnie, podkreśla swoje związki z młodą poezją: „ja wolę się bawić z Darkiem, Maćkiem, Tomkiem, Krzyśkiem, Martusią. Chyba nie dorosłem bo oszukiwałem przy piciu tranu”. Mariusz  Grzebalski pokreślił, że to co łączy poetów to język i trudno definiowalna ironia.

                          Drugi dzień Festiwalu wypełniło spotkanie autorskie z Michałem Zabłockim - poetą i reżyserem. Ukończył on studia na Wydziale Polonistyki Uniwersytetu Warszawskiego oraz   Wydział Reżyserii PWSFTviT w Łodzi. Za film dokumentalny „Styk klingi” otrzymał nagrodę na Festiwalu Filmów Sportowych w Turynie.  Jest autorem tekstów największych przebojów Agnieszki Chrzanowskiej, Anny Szałapak, Beaty Rybotyckiej i Grzegorz Turnaua. Wyreżyserował ponad 30 teledysków. Tomiki poetyckie: Natężenie świadomości (1996), Pustka w środku (1997), 100 krótkich wierszy (2004).

Od autora piosenki „Cichosza” uczestnicy dowiedzieli się jak funkcjonuje nowy sposób poetyckiego przekazu zwany  Multipoezją. Program Rewolucji Poetyckiej  przebudowuje sposób funkcjonowania poezji we współczesnym świecie. Michał Zabłocki jest również twórcą akcji „Projekcje wierszy na murach domów”.

                Podczas spotkania autorskiego widzowie mogli obejrzeć „Telepoemat”, który jest częścią  Multipoezji. Dla Michała Zabłockiego jest to poszukiwanie nowoczesnych form przekazywania wierszy. Uważa, że  powinien on funkcjonować również w mediach poza książkowych. Najlepsze miejsce to uliczny chodnik. Do akcji włączyło się już 40 miast. Szczególną estymą Michał Zabłocki darzy dzielnicę Krakowa – Kazimierz. Jest to konglomerat różnych środowisk  wzajemnie się przenikających. Hołdem i formą promocji  dzielnicy stał się spektakl muzyczny „Pan Kazimierz”.

Wiersze Zabłockiego  mówią o prostocie stosunków międzyludzkich. Pisanie jest dla niego zamienianiem zgryzoty w radość. Poeta podkreślił, że należy  uważać by nie być toksycznym dla odbiorcy.

               Festiwal Poezji zakończył koncert Agnieszki Chrzanowskiej,  piosenkarki, kompozytorki i aktorki, wiązanej z Piwnicą pod Baranami oraz klubem "Alchemia" na krakowskim Kazimierzu. Artystka ma korzenie greckie skąd pochodził jej dziadek. W latach 1997-1998 przebywała w tym kraju studiując w Kawali śpiew klasyczny.  Jej albumy muzyczne to: Nie bój się nic nie robić (1998), Cały świat płonie (2000), Ogień olimpijski  (2004), Tylko dla kobiet (2005). Agnieszka Chrzanowska zaprezentowała głównie teksty autorstwa  Michała Zabłockiego z własną muzyką. Były to m. in. utwory: Tylko dla kobiet Zakochały się chłopaki,  Grecja to ja. Wielki aplauz publiczności wzbudziła pieśń o słynnej rzeźbiarce Camille Claudel. Agnieszka Chrzanowska zaprezentowała kunszt wokalny, czym oczarowała obecnego na sali poetę, który na jej cześć napisał wiersz. Dla artystki był to najwyższy wyraz uznania.

             Festiwal Poezji był promocją    twórców, wrażliwych na  współczesny odbiór świata, którzy  nie odżegnują się od tradycji, ale poprzez   nowoczesne środki przekazu starają się ją współtworzyć.

[FOTORELACJA]                    

                                                                                             Krystyna Ziemba

                                                                          Miejska Biblioteka Publiczna w Jaśle