Pamięć o bohaterach akcji „Pensjonat” wciąż żywa
W tym roku mija 76. rocznica akcji „Pensjonat”. Już po raz siódmy jaślanie na czele z harcerzami oddali hołd bohaterskiemu oddziałowi, który w sierpniu 1943 r. uwolnił z więzienia gestapo w Jaśle ok. 180 więźniów. W tym roku uczestnicy obchodów rocznicowych po raz pierwszy mieli okazję usłyszeć „Hymn Jasielskiego Marszu Wolności”.
W nocy z 5 na 6 sierpnia 1943 r. oddział dywersyjny Armii Krajowej pod dowództwem ppor. Zenona Soboty ps. „Korczak” przeprowadził akcję uwolnienia blisko 180 osób osadzonych w więzieniu gestapo w Jaśle. O akcji pod kryptonimem „Pensjonat” mówiono w całej okupowanej przez hitlerowskie Niemcy Polsce i nie tylko. Wystarczy przypomnieć, że niedługo po jej przeprowadzeniu Kierownictwo Walki Podziemnej informowało Londyn o heroicznym wyczynie ppor. Zenona Soboty ps. „Korczak, ppor. Zbigniewa Cerkowniaka ps. „Boruta”, plut. pchr. Zbigniewa Zawiły ps. „Żbik”, kpr. pchr. Stanisława Kostki ps. „Dąbrowa”, plut. Józefa Okwieki ps. „Trójka” oraz harcerza Stanisława Magury ps. „Paw”.
Od siedmiu już lat jasielscy harcerze z Komendy Hufca ZHP im. Rodziny Madejewskich wespół ze Stowarzyszeniem Miłośników Jasła i Regionu Jasielskiego, przy wsparciu Jasielskiego Domu Kultury oraz Miasta Jasła na czele z burmistrzem Ryszardem Pabianem – honorowym jego patronem, organizują „Jasielski Marsz Wolności”. Rozpoczął się on pod Pomnikiem Armii Krajowej przy ul. Sztaszica. Uczestnicy wydarzenia punktualnie o godz. 20:30 zgromadzili się w miejscu, w którym niegdyś stał gmach Sądu Okręgowego. To tutaj w czasie II wojny światowej mieściło się więzienie gestapo. Wraz z zapadającym zmrokiem zapłonęły pochodnie, rzucając blade światło na pomnik oraz zebranych jaślan, tworząc tym samym niepowtarzalny klimat patriotycznej uroczystości. Tradycyjnie odegrano „Hymn Armii Krajowej”. Harcerze przypomnieli również historię wydarzeń z nocy z 5 na 6 sierpnia 1943 r. oraz sylwetkę płk. Stanisława Kostki ps. „Dąbrowa”, który jako ostatni z członków oddziału odszedł w tym roku na wieczną wartę.
Tegoroczne obchody rocznicy przeprowadzenia akcji „Pensjonat” były wyjątkowe, z co najmniej kilku powodów. Po raz pierwszy zaprezentowano nowe logo marszu, inspirowane postacią Stanisława Kostki. Od tej chwili marsz nosić będzie także imię zmarłego 27 marca 2019 r. w Krakowie uczestnika akcji sprzed siedmiu dekad. W tym roku po raz pierwszy pod Pomnikiem AK można było usłyszeć „Hymn Jasielskiego Marszu Wolności”. Słowa i muzykę do niego napisał Piotr Hudyma, jaślanin, absolwent I Liceum Ogólnokształcącego w Jaśle. Hymn wykonała wczoraj druhna Gabriela Czerwińska.
Rangi wydarzeniu dodał fakt, iż na zaproszenie organizatorów do Jasła zdecydowali się przybyć członkowie rodziny płk. Stanisława Kostki ps. „Dąbrowa”. Do Jasła zawitali więc wczoraj Paweł Dąbrowa-Kostka, syn bohatera wydarzeń z sierpnia 1943 r. wraz z żoną Marią i córkami Heleną i Anną oraz Maciej Koszarski, wnuk „Dąbrowy”. Wszyscy uczestniczyli w marszu od początku do jego zakończenia. Kilka słów do uczestników obchodów „Akcji Pensjonat” skierował Paweł Kostka, komplementując przede wszystkim jasielskich harcerzy. – Z tego miejsca chciałbym podziękować władzom Jasła i hufcowi ZHP, harcerkom i harcerzom, za tak piękne pożegnanie mojego ojca kilka miesięcy temu. Było to bardzo wzruszające. Jestem pewien, że tato jest tutaj dzisiaj z nami. Całe życie poświęcił on Polsce. Jako nastolatek w czasie wojny zaczął walkę. Po wojnie kontynuował ją w innych realiach. Jak wiemy walka żołnierzy wyklętych po 1945 r. była beznadziejna, ale znaczyła dużo dla kraju. Potem było więzienie. Kiedy już je opuścił oddał się wieloletniemu dokumentowaniu walki Polaków o ojczyznę na terenie krakowskiego okręgu AK i Podokręgu AK w Rzeszowie. Gdyby nie jego praca, ta pamięć byłaby zginęła. Jestem zachwycony działalnością druhen i druhów w Jaśle, tym, że pielęgnują etos walki o wolną Polskę. Przez wiele lat byłem komendantem chorągwi harcerzy ZHP poza granicami kraju. Oglądałem mnóstwo drużyn od Sztokholmu po Wiedeń. Dzisiaj mogę powiedzieć, że druhny i druhowie z Jasła stanowić mogą wzór do naśladowania. Jesteście wspaniali pod każdym względem – przekonywał.
Na zdjęciu Paweł Kostka/fot. Marcin Dziedzic
Kiedy Jasło spowił mrok, uczestnicy uroczystości spod pomnika wyruszyli w marsz. Na jego przedzie z pochodniami w ręku kroczyli harcerze z druhem Wiesławem Hapem - prezesem Stowarzyszenia Miłośników Jasła i Regionu Jasielskiego na czele. Trasą odskoku członków oddziału oraz oswobodzonych więźniów udali się do Żółkowa, gdzie na parkingu przy kościele parafialnym św. Faustyny miała odbyć się druga część piątkowych obchodów 76. rocznicy akcji „Pensjonat”. W asyście strażaków ochotników zapalono ognisko, którego płonienie rozświetliły plac, gdzie zgromadziło się kilkadziesiąt osób. Po modlitwie w intencji uczestników wspólnie śpiewano piosenki żołnierskie i pieśni religijne.
MD
