Tolerancja w Klubie Powiększania Wyobraźni
28 XII odbyło się w Miejskiej Bibliotece Publicznej ostatnie w 2006 roku spotkanie Klubu Powiększania Wyobraźni. Klub od września 2006 r. realizuje projekt READCOM – Kluby Czytelnicze dla Dorosłych .
Tematem spotkania była m in. próba zdefiniowania, czym jest tolerancja, rasizm i ksenofobia w kontekście międzykulturowości oraz wykład W. Setlaka na temat literatury austriackiej. Podjęto się też odpowiedzi na pytanie, czy sami jesteśmy tolerancyjni? W dyskusji wzięli udział poeci regionalni oraz krytyk literacki związany z czasopismem ”Topos” i „Nowa Okolica Poetów” - Wiesław Setlak. Tolerancja wg słownika socjologicznego, to postawa szacunku wobec poglądów osoby oraz prawo do odmiennych postaw, przekonań gustów i zachowań. Filozofia J. Tischnera nawiązuje do opozycji Inny – Swój. Uczestnicy zapytani czy są tolerancyjni odwoływali się do przykładów historycznych i własnych przeżyć. Ich wypowiedzi pozwoliły stworzyć niejednorodny obraz problemu.
Andrzej Ziaja przytoczył zdanie W. Churchilla, które jest wyrazem szacunku dla odmiennych poglądów - Nie zgadzam się z tobą, ale będę walczył o to, byś miał prawo mówić to co myślisz. Nikt nie ma monopolu na prawdę, lecz istnieją granice tolerancji.
I. Becla opowiedziała historię zbrodni, która miała miejsce pewnej nocy wigilijnej na Kresach w czasach jej dzieciństwa. Zaważyła ona na stosunkach polsko-ukraińskich mimo, że w tym czasie oba narody żyły w symbiozie. Poetka przeczytała własny tekst „Epitafium dla Huty Pieniackiej”. Bogdan Mastej swój punkt na tolerancję seksualną przedstawił w humorystycznym eseju „Tolerancja po naszemu” . Indywidualizm artysty u podstaw którego leży tradycja romantyczna, nie jest mile widziany a odmienność artysty wywołuje niejednokrotnie małostkowość i zawiść - stwierdziła Zofia Błażej.
W drugiej części spotkania Wiesław Setlak przedstawił własną impresję literatury austriackiej. Padły nazwiska noblistów Eliasa Canettiego i Alfredy Jelinek oraz Josepha Rotha (”Hiob”, „Marsz Radetzkiego”, „Legenda o świętym pijaku”).Wg W. Setlaka na uwagę zasługuje Robert Musil, autor ponurej powieści „Człowiek bez właściwości” – podejmującej tematykę zatracenia własnej tożsamości. Krytyk „Nowej Okolicy Poetów” wspomniał też o „Demonach“ Heimito von Doderera, gdzie dokonuje się „zdiablenie” jednostki na tle rozpadu monarchii austriacko – habsburskiej.
Na zakończenie zaproponowano lekturę Zadie Smith : „Białe zęby” i „O pięknie”. W powieściowym mikroklimacie tej emigrantki z Jamajki jak w lustrze odbijają się najważniejsze zagadnienia współczesności: tolerancji, asymilacji i tożsamości. W omawiany temat znakomicie się wpisała powieść „Śnieg” – O. Pamuka, mówiąca o zderzeniu świata Europy i islamskiej Turcji.
Podsumowaniem dyskusji stała się myśl Ryszarda Kapuścińskiego: ”W naszym postmodernistycznym szumie…bezcenny jest ten mocny wyrazisty głos podnoszący takie wartości jak tożsamość, szacunek, dostrzeganie i poważanie drugiego – Innego.”
Krystyna Ziemba
Miejska Biblioteka Publiczna w Jaśle