Zamiast cmentarza odkryli osadę z epoki brązu
Archeolodzy, którzy na placu budowy nowego odcinka drogi wojewódzkiej 992 poszukiwali śladów cmentarza żydowskiego niespodziewanie odkryli pozostałości po osadnictwie pradziejowym. Znalezisko najprawdopodobniej jest reliktem, który można wiązać z epoką brązu.
Pierwotnie prace realizowane przez archeologów na placu budowy nowego odcinka drogi wojewódzkiej 992 pomiędzy rondem Ks. Kazimierza Wojciechowskiego a rondem Adama Lazarowicza miały dać odpowiedź na pytanie, czy na obszarze tym istniał niegdyś cmentarz żydowski. Tymczasem, w wyniku przeprowadzonych w listopadzie badań sondażowych natknięto się na obiekty archeologiczne, które wówczas świadczyć mogły o obecności na tym terenie form osadnictwa pradziejowego. Wątpliwości miały rozwiać kolejne badania. Tak też się stało. Dziś nie ulega już wątpliwości, że w sąsiedztwie kirkutu znajdują się pozostałości po osadzie z epoki brązu.
Kolejny etap prac archeologicznych rozpoczęto 25 listopada. Termin przewidziany na ich zakończenie przypada na 15 grudnia, kiedy to upływa termin wstrzymania prac przy budowie drogi. Decyzje w tej kwestii wydał kierownik krośnieńskiej delegatury Wojewódzkiego Urzędu Ochrony Zabytków z siedzibą w Przemyślu. Zespół archeologów prowadzących badania ma jednak nadzieję, że prace zakończą się najpóźniej w najbliższy piątek.
Badaniami objętych zostało 12 arów terenu. Został on podzielony na dwie części. Pierwsza, obszarowo większa znajduje się od strony południowej. Druga zaś zlokalizowana jest bezpośrednio przy drodze dojazdowej do siedziby Powiatowego Inspektoratu Weterynarii w Jaśle. Po zebraniu wierzchniej warstwy ziemi – humusu, do czego posłużył ciężki sprzęt, oczom archeologów ukazały się relikty pradziejowego osadnictwa. O tym, z jakiego rodzaju znaleziskiem mamy do czynienia w pobliżu cmentarza żydowskiego w Jaśle mówi Edyta Marek, pracownik firmy archeologicznej Arkadia. – W części położonej bliżej tak zwanych skałek zlokalizowaliśmy obok wcześniej ujawnionej warstwy kulturowej dwanaście obiektów archeologicznych. Są to głównie jamy gospodarcze. Możemy je wiązać prawdopodobnie z opoką brązu. Przypuszczalnie będą one kontynuacją stanowiska nr 28, które zlokalizowane jest na tak zwanym Gródku. W jego przypadku chronologia wypada na kulturę Trzciniecką i Otomani. Ceramika, którą wydobyliśmy i wciąż wydobywamy z warstwy oraz obiektów koresponduje z tym okresem – wyjaśnia.
Na zdjęciu Edyta Marek/fot. Marcin Dziedzic
Ostateczne wnioski będzie można formułować dopiero po przeprowadzeniu drobiazgowej analizy znalezisk. Znaleziona ceramika świadczy jednak o tym, że przed wiekami istniała w tym miejscu osada. Są to fragmenty przede wszystkim dzbanów. – Odkryliśmy ceramikę zarówno ceglastą, czy też brunatną w barwie, jak również ciemnoszarą. W przypadku znalezionych fragmentów ceramiki widoczny jest piasek jako swoistego rodzaju wypełniacz masy ceramicznej, co jest charakterystyczne dla tego okresu – tłumaczy Edyta Marek.
Zdaniem archeologów, badania w terenie powinny być kontynuowane również w miejscu, które nie zostało poddane eksploracji a znajduje się pomiędzy wspomnianymi wcześniej dwoma obszarami. Prace te, ze względu na niesprzyjające warunki pogodowe mogłyby odbyć się wiosną przyszłego roku. W opinii Edyty Marek zaskakujące odkrycie wymaga bardziej szczegółowego i kompleksowego zbadania. – Dla mnie odkrycie śladów osadnictwa w tym miejscu było dużym zaskoczeniem. We wrześniu prowadziłam badania na istniejącym już wcześniej stanowisku nr 30. Tam odkryłam obiekt pochodzący z epoki wczesnego średniowiecza. Kiedy prowadziliśmy badania sondażowe pod kątem ewentualnej obecności pochówków na tym obszarze pojawiła się zarówno warstwa kulturowa, jak również pierwsze obiekty archeologiczne. Uważam, że dla historii samego Jasła i regionu jest to znaczące odkrycie, które potwierdza, że w epoce brązu obecna była tutaj kultura Trzciniecka, czy też Otomani. To fascynujące. Rodzą się bowiem pytania. Co stało się z tymi ludźmi? Gdzie mieli swój cmentarz? Dają one możliwość konstruowania dalszych przemyśleń i prowadzenia kolejnych badań – mówi.
Po zakończeniu badań archeologicznych Delegatura Wojewódzkiego Urzędu Ochrony Zabytków z siedzibą w Przemyślu otrzyma zgłoszenie o zakończeniu badań prowadzonych w terenie. Od jej decyzji uzależniony będzie harmonogram realizacji inwestycji polegającej na budowie nowego odcinka drogi wojewódzkiej 992.
MD
