W Lipnicy Dolnej odkryto archeologiczną perłę. Jest ich więcej?

Unikatowy piec do wypalania naczyń z III-IV wieku naszej ery to zdecydowany „numer jeden” pośród obiektów archeologicznych, jakie odnaleziono na przełomie sierpnia i września br. w trakcie badań wykopaliskowych przeprowadzonych w Lipnicy Dolnej. Odkryto tam osadę z okresu wpływów rzymskich.

Na ślady pradawnej osady natrafiono w podjasielskiej miejscowości na początku ostatniej dekady zeszłego wieku, podczas prowadzonych na jej obszarze – w ramach Archeologicznego Zdjęcia Polski – badań powierzchniowych. Ich efektem było odnalezienie sporej ilości fragmentów naczyń, które, jak się później okazało, pochodziły z okresu wpływów rzymskich. Zainicjowane w sierpniu br. w miejscu ówczesnych działań prace wykopaliskowe mają na celu ustalenie szczegółów charakteru i specyfiki lipnickiego osadnictwa sprzed wieków.

Tegoroczny etap wykopalisk – w trakcie których przebadano pięć wykopów archeologicznych – dobiegł końca przed kilkoma dniami. Najciekawszym i zarazem najbardziej cennym jego owocem jest piec do wypalania naczyń, datowany przez archeologów wstępnie na III-IV wiek naszej ery. Posiada on długość ponad 2 m i szerokość 1,5 m, a wraz z jamą przypiecową sięgał do długości około 6 m. Dotychczas we wschodniej części polskich Karpat podobne obiekty odnalezione zostały jedynie dwukrotnie – w Sanoku i Krośnie. W nieco dalszej okolicy odkryto je nad Rabą koło Bochni oraz niedaleko Krakowa. Prowadzący badania archeolodzy z Muzeum Podkarpackiego w Krośnie przypuszczają, iż tego typu archeologicznych „białych kruków” na terenie lipnickiej osady może znajdować się więcej.

fot. Muzeum Podkarpackie w Krośnie 

Piece tego rodzaju na osadach produkcyjnych, a wstępnie możemy przypuszczać, że taki charakter miała ta odkryta w Lipnicy Dolnej, często występowały w większej ilości. Mając na uwadze, iż teren na którym pracujemy jest duży i rozległy na tę chwilę trudno wskazać miejsca skrywające inne cenne obiekty czy przedmioty. Jestem jednak przekonany, że one istnieją. By je odnaleźć, musimy przebadać większą przestrzeń  – powiedział nam Tomasz Leszczyński, kierownik prac archeologicznych w Lipnicy Dolnej. Jego zdaniem każde znalezisko odnoszące się do okresu wpływów rzymskich ma wielką wartość. W przypadku regionów, gdzie rzadko prowadzi się badania wykopaliskowe na stanowiskach z tamtej epoki odkrycie jakiegokolwiek jej śladu jest na wagę złota.

Łącznie na terenie osady, zamieszkiwanej najprawdopodobniej przez ludność kultury przeworskiej, odnaleziono w tym roku około tysiąc zabytków. Dominują wśród nich fragmenty naczyń glinianych.

Badania w Lipnicy Dolnej prowadzą archeolodzy z Muzeum Podkarpackiego w Krośnie na zlecenie Wojewódzkiego Urzędu Ochrony Zabytków w Przemyślu.

Jakub Hap
[email protected]