Korzystając z portalu Jaslo4u.pl wyrażasz zgodę na użytkowanie mechanizmu plików cookie. Mechanizm ten ma na celu zapewnienie prawidłowego funkcjonowania portalu Jaslo4u.pl. Korzystając ze strony akceptujesz Politykę Prywatności portalu Jasło4u.pl
Jaslo4u.pl - Jasielski portal informacyjny
Jaslo4u.pl - Jasło dla Ciebie

Konfederacji Barskiej sprawy ciąg dalszy [Szklary – Las Szachty]

0
z Rymanowa przez Zdrój, Deszno, Królik Polski i wchłoniętą łemkowską wieś – Królik Wołoski. Za wsią zaczynamy wspinać się serpentynami na przełęcz nad Szklarami. Tuż przed kulminacją, na zachodniej skarpie szosy, jawi nam się w kępie tarniny, pod świerkiem, uroczy krzyż – to pozostałość po dawnych mieszkańcach tej ziemi, Łemkach.

Nieco dalej, także po zachodniej stronie, widnieje słup zwieńczony żeliwnym krzyżem. Jest to, jak się sądzi, zbiorowa mogiła konfederatów barskich. Krzyż postawiono (przeniesiono?) tu później.

 


[Zdj. Kapliczka nad Szklarami – konfederacka mogiła]
 
 
[Fragm. mapy W. Krukara: Okolice Rymanowa Zdroju – kapliczki nad Szklarami]

 

Krzyż stoi na wyraźnym wybrzuszeniu, które, co prawda, jest zakrzaczone, ale czytelne.

Sam wygląd tego miejsca nasuwa od razu myśl: tak przecież zwykle wyglądają mogiły!

Miejsce to zachowało się w pamięci dawnych mieszkańców jako pole bitewne, na którym pochowano poległych. W ogólnie dostępnej literaturze brak udokumentowania miejsca

i czasu potyczki. Najprawdopodobniej zawiera się w przedziale lat 1769-1772, bo w tym okresie konfederaci przebywali w tych stronach.

 

Dwa tropy wskazuje nieoceniony ks. Sarna w swoim Opisie powiatu krośnieńskiego:

Dnia 28. stycznia [1772 r. – mar-k] przybył do Krosna w nocy pułkownik Rudnicki i nazajutrz pod Lisko podążył;

Dnia 7. marca [1772 r. – mar-k] przybył do Krosna pułkownik moskiewski Poliwanow z 1200 Moskalami, których Rudnicki ścigał i dopędziwszy ich pod wsią Bukowisko [Bukowsko], pobił. Kiedy jednak Moskalom nadciągła świeża pomoc, cofnął się. Moskale powrócili do Krosna jednak bez żadnego jeńca, lecz zaraz podążyli do Brzozowa.

 

Zachował się w ludzkiej pamięci przekaz, że pojmanych i rannych konfederatów wykłuli pikami Moskale, i że w tym miejscu ich pochowano. Może gdzieś jest jakiś ślad? Można założyć, że pochówek odbył się  z udziałem księdza – może fakt ten gdzieś odnotowano? 

 

Należy dodać, że już wczesną wiosną 1769 r. konfederaci pojawili się po polskiej stronie Karpat, zakładając swe obozy u wszystkich niemal przełęczy, przez które wiodły trakty. Znany od wieków trakt węgierski, wiódł przez przełęcz Beskid n. Czeremchą. I właśnie

w Czeremsze usadowili się konfederaci. Zatem trakt ów musiał być przez nich uczęszczany!

 

Zdaję sobie sprawę, że są to informacje o posmaku hipotezy. Ale czy przez to mniej ciekawe, intrygujące? Chyba nie, bo dotarcie do takich miejsc, „dotknięcie ich ręką” rodzi nutę emocji.

Tu znów kłania się pomysł spięcia tych miejsc szlakiem rowerowym, bo są to dla piechura zbyt duże odległości, a pieszy Szlak Pułaskiego w Beskidzie Niskim już istnieje. Wiedzie on granicą państwa – z Grybowa do Łupkowa.

 

Trasa wiodąca Z Rymanowa do Jaślisk (dawniej miasto) i dalej do Czeremchy, to uczta dla oczu. To po drodze niezliczone urocze kapliczki, cudowna dolina nieistniejących wsi, Lipowca i Czeremchy. Od przełęczy nad Szklarami cały czas towarzyszy nam widok majestatycznej i pięknej góry – to Kamień nad Jaśliskami.

 

Teraz Las Szachty.

Las ten leży w odległości ok. 6 km od Jaślisk, po północnej stronie szosy do Komańczy. Miejsce to leży także na przełęczy, nawet nieco za nią. Skąd o nim wiadomo?

W połowie XIX w. przemierzał te strony nasz wielki etnograf, Oskar Kolberg. To właśnie on zawarł w swoich Dziełach informację o zatartych już w owym czasie śladach konfederackich mogił.

 


[Zdj. Las Szachty]
 
 
[Fragm. mapy W. Krukara: Okolice Rymanowa Zdroju - Las Szachty]

 

Dziś śladów już nie ma, pozostało tylko miejsce, ale chyba należałoby pamiętać o nim

i wyróżnić je!

 

Uwaga: Polecam najlepszą chyba mapę tych stron, której fragmenty tu przytoczono – mapę W. Krukara: Okolice Rymanowa Zdroju. ΠTR – Kartografia.

 

                                                                                             Opracował: mar-k

Napisany dnia: 10.12.2007, 20:49

Komentarze Czytelników:

Dodaj komentarz Widok:
Dodaj komentarz
Piszesz jako:

Serwis Jaslo4u.pl nie ponosi odpowiedzialności za treść powyższych komentarzy. Redakcja zastrzega sobie prawo usuwania i redagowania komentarzy niezwiązanych z tematem, zawierających wulgaryzmy, reklamy i obrażających osoby trzecie. Użytkownik ponosi odpowiedzialność za treść komentarzy zgodnie z Polskim Prawem i normami obyczajowymi. Pełne zasady komentowania dostępne na stronie: Regulamin komentarzy

Panel Logowania

Wiesz coś ciekawego? Poinformuj nas o tym!
Wiesz coś, o czym my nie wiemy?
Chcesz podzielić się z nami informacjami?
Napisz do Redakcji lub wypełnij poniższy formularz.
Treść (wymagana):
Kontakt (opcjonalnie):
Kontakt z redakcją:

Mailowo: [email protected]
Telefonicznie: 508 772 657